سیستم عامل چیست ؟ در این مقاله با لیست انواع سیستم عامل های دنیا اشنا خواهید شد . هنگامی که کامپیوترها برای اولین بار معرفی شدند ، کاربران با استفاده از یک رابط خط فرمان که نیاز به دستورات (کدنویسی) داشت با آنها ارتباط برقرار می کردند . امروزه تقریباً در هر سیستم از یک سیستم عامل گرافیکی GUI یا (Graphical User Interface) استفاده شده است که استفاده و کارکرد با آن بسیار آسان تر شده است .

دسترسی سریع به محتوای سیستم عامل :

سیستم عامل چیست ؟
انواع توزیع های لینوکس
انواع توزیع های مک
انواع توزیع های ویندوز
انواع سیستم عامل گوشی
وظایف سیستم عامل

سیستم عامل یا Operation System چیست :

سیستم عامل یا OS یک برنامه نرم افزاری است که سخت افزار رایانه را قادر می سازد با نرم افزارهای سیسیتم ارتباط برقرار و کار کند . بدون سیستم عاملها سیسیتم ، برنامه های سیستمی و نرم افزاری بی فایده است . سیستم عامل مدیریت و کنترل سخت افزار و اجرای برنامه ها رو به عهده دارد . یک برنامه سیستمی هست که به محض شروع کار سیستم ، اجرا میشود . برای معرفی و انواع سیستم عاملها با تک تیپ همراه باشید .

نمونه هایی از سیستم عامل های معروف :

• Windows 10 : سیستم عامل سازگار با کامپیوتر و مایکروسافت ویندوز رایج ترین و پرکاربردترین سیستم عامل دنیا است .
• Apple macOS : امروز تنها سیستم عامل سیستم های اپل macOS است.
• Ubuntu Linux : نوع رایج لینوکس است که با رایانه های سازگار با کامپیوتر و IBM استفاده می شود.
• Google Android : سیستم عامل مورد استفاده با تلفن ها و تبلت های سازگار با اندروید .
• iOS : سیستم عامل مورد استفاده در آیفون و آیپد اپل .
• Chromium : سیستم عامل گوگل که در کروم بوک ها استفاده می شود.
• OxygenOS : سیستم عامل اختصاصی گوشی های OnePlus.

تاریخچه سیستم عامل

سیستم عامل برای اولین بار در اواخر دهه 1950 برای مدیریت ذخیره سازی اطلاعات در نوار ساخته شد، آزمایشگاه تحقیقاتی جنرال موتورز اولین سیستم عامل را در اوایل دهه 50 برای IBM 701 خود پیاده سازی کردند. در اواسط دهه 1960 سیستم عامل ها شروع به استفاده از دیسک ها کردند.

در اواخر دهه 1960 نسخه اول سیستم عامل یونیکس ساخته شد، اولین سیستم عامل ساخته شده توسط ایکروسافت DOS بود. در سال 1981 با خرید نرم افزار 86-DOS از یک شرکت سیاتل ساخته شد، سیستم عامل رایج ویندوز امروز برای اولین بار در سال 1985 هنگامی که یک رابط کاربری گرافیکی ایجاد شد و با MS-DOS جفت شد ، به وجود آمد.

انواع و توزیع های سیستم عامل لینوکس :

این نسخه های لینوکس بر پایه های مختلفی عرضه شده است که در ادامه معرفی و انواع سیستم عاملهای لینوکس را آماده کرده ایم :

بر پایه دبین گنو (Debian) :

در سال ۱۹۸۳ با هدف ایجاد یک سیستم‌عامل کامل و آزاد شبه-یونیکس به‌وسیله ریچارد استالمن پایه‌گذاری شد. GNU مخفف بازگشتی «GNU’s Not Unix» است. توزیع های مختلفی دارد :

اوبونتو (Ubuntu) :

اوبونتو سیستم عامل آزاد و منبع باز (اُپن سورس) و یک توزیع لینوکس مبتنی بر دبیان است.

کالی (Kali) :

ساخته شده برای یک سیستم عامل کاملا قابل تنظیم ، مورد استفاده برای آزمایش نفوذ . این سیستم عامل مبتنی بر دبین است و بیشتر توسط کارشناسان امنیتی استفاده می شود ، آموزش نصب سیستم عامل کالی .

ارچ (ArchLinux) :

یک سیستم عامل مبتنی بر لینوکس روسی که برای پاسخگویی به نیازهای ارتش روسیه ، سایر نیروهای مسلح و سازمان های اطلاعاتی ساخته شده است. این سیستم عامل محافظت از داده ها را تا سطح “بالاترین امنیت” در کلاس اطلاعات طبقه بندی امنیت انجام میدهد . این مجوز به طور رسمی توسط وزارت دفاع روسیه ، خدمات فدرال کنترل فنی و کنترل صادرات و خدمات امنیتی فدرال تأیید شده است.

یونیکس بیس:

یک سیستم‌عامل چندوظیفگی و چند کاربره است که در سال ۱۹۶۹ به دست گروهی از کارمندان آزمایشگاه‌های بل متعلق بهشرکت تلفن و تلگراف آمریکا (.AT&T Corp) شروع به توسعه شد.

سولاریس :

نام گونه‌ای از سیستم‌عامل یونیکس است که در ابتدا توسط سان مایکروسیستمز تولید می‌شد. این سیستم در سال ۱۹۹۳ جایگزین سیستم قدیمی‌تر شرکت سان که سان‌اواس نام داشت شد . پس از اینکه شرکت اوراکل در ژانویه ۲۰۱۰ شرکت سان را خریداری کرد ، این سیستم‌عامل در اختیار این شرکت قرار گرفت و در حال حاضر با نام اوراکل سولاریس هم شناخته می‌شود.

بی اس دی :

یکی از مشتقات سیستم‌عامل یونیکس بود که در طی سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۵ در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی توسطگروه تحقیقاتی سیستم‌های کامپیوتری توسعه داده و منتشر می‌شد .

سنت اُس (Centos) :

یک توزیع لینوکس با پشتیبانی جامعه به عنوان نسخه متن باز از RHEL طراحی شده و برای استفاده از سرورها مناسب است .

رد هت (Red Hat) :

تقسیم به لینوکس Fedora Core و Red Hat Enterprise. آخرین نسخه رسمی توزیع ناخوشایند ، Red Hat Linux 9 در مارس 2003 بود .

مینت (Mint) :

لینوکس مینت یکی از محبوب ترین ها در جامعه لینوکس است که به دلیل سهولت در دسترسی و قابلیت استفاده بصری شناخته شده است. این محصول در 3 نسخه رسمی ، Cinnamon, MATE و Xfce ارائه شده است .

معرفی و انواع نسخه های سیستم عامل های مک:

سیستم عامل مک اواس : یک نوع سیستم‌عامل دارای رابط کاربری است که شرکت اپل آن را توسعه داده است. این سیستم‌عامل که همراه با ارائه اولین مدل مکینتاش عرضه شد تا قبل از نسخه ۷٫۶ با نام «نرم‌افزار سیستم» شناخته می‌شد و از نسخه ۷٫۶ به بعد مک اواس نام گرفت.

• OS X 10 beta: Kodiak – 13 September 2000
• OS X 10.0: Cheetah – 24 March 2001
• OS X 10.1: Puma – 25 September 2001
• OS X 10.2: Jaguar – 24 August 2002
• OS X 10.3 Panther (Pinot) – 24 October 2003
• OS X 10.4 Tiger (Merlot) – 29 April 2005
• [OS X 10.4.4 Tiger (Chardonnay)]
• OS X 10.5 Leopard (Chablis) – 26 October 2007
• OS X 10.6 Snow Leopard – 28 August 2009
• OS X 10.7 Lion (Barolo) – 20 July 2011
• OS X 10.8 Mountain Lion (Zinfandel) – 25 July 2012
• OS X 10.9 Mavericks (Cabernet) – 22 October 2013
• OS X 10.10: Yosemite (Syrah) – 16 October 2014
• OS X 10.11: El Capitan (Gala) – 30 September 2015
• macOS 10.12: Sierra (Fuji) – 20 September 2016
• macOS 10.13: High Sierra (Lobo) – 25 September 2017
• macOS 10.14: Mojave (Liberty) – 24 September 2018
• macOS 10.15: Catalina – 7 October 2019

در سال 2016 ، اپل با Mac OS X به macOS تغییر داد ، که کاملاً در کنار iOS ، tvOS و watchOS قرار دارد ، تصمیم گرفت تا مارک سیستم های عامل خود را متحد کند.

معرفی و انواع سیستم عامل ویندوز :

مایکروسافت سالهاست که درعرضه سیستم عامل حرف اول را میزند ، در ادامه تمام نسخه های عرضه شده مایکروسافت (سیستم عامل ویندوز) آماده شده است .

داس :

اولین نسخهٔ ام‌اس-داس در سال ۱۹۸۱ منتشر شد و شامل هشت نسخهٔ اصلی است. مایکروسافت توسعهٔ آن را در سال ۲۰۰۰ متوقف کرد.سیستم‌عامل تک کاربره و تک کاره با خط فرمانی که در سال ۱۹۸۱ برای کامپیوتر شخصی آی‌بی‌ام و سازگار با آن توسط مایکروسافت منتشر شد. نسخه اصلی DOS توسط یک شرکت کوچک در سیاتل به منظور کارهای آزمایشگاهی ایجاد شده بود.

ویندوز 1.0 :

مایکروسافت ، ویندوز 1.0 را در 20 نوامبر 1985 معرفی کرد و در ابتدا با قیمت 100.00 دلار فروخته شد.

ویندوز 2.0 :

مایکروسافت ، ویندوز 2.0 را در 9 دسامبر سال 1987 عرضه کرد و در ابتدا با قیمت 100.00 دلار فروخته شد.

ویندوز 3.0 :

مایکروسافت ، ویندوز 3.0 در 22 مه سال 1990 عرضه کرد . نسخه کامل ویندوز3.0 با قیمت 149.95 دلار و نسخه به روز شده 79.95 دلار قیمت گذاری شده است.

ویندوز NT :

ویندوز NT در سال 1991 عرضه شد و در سال های 1993 و 1994 و 1995 و 1996 بروز رسانی شد . یک خانواده از سیستم عامل‌های تولید شده توسط شرکت مایکروسافت است  در اصل طراحی شده بود برای برنامه نویسی سطح بالا .

ویندوز 95 :

مایکروسافت ، ویندوز 95 در 24 آگوست سال 1995 منتشر کرد ، در طی چهار روز بیش از یک میلیون نسخه فروخت. و در سال های 1996 و 1998 و 1999 بروز رسانی شد .

ویندوز CE :

در سال 1996 عرضه شد. سیستم‌عاملی است که شرکت مایکروسافت برای سامانه‌های توکار توسعه می‌دهد . ویندوز سی‌ای سیستم‌عامل و هسته‌ای جدا از نسخهٔ رومیزی ویندوز است، به جای اینکه نسخهٔ تضعیف شده‌ای از ویندوز رومیزی باشد. و در سال های 1997 و 1998 و 1999 بروز رسانی شد .

ویندوز 98 :

مایکروسافت ، ویندوز 98 در ژوئن سال 1998 منتشر کرد .و در سال 1999 بروز رسانی شد .

ویندوز 2000 :

در اکتبر سال 1998 ، مایکروسافت اعلام کرد که نسخه های ویندوز NT دیگر پشتیبانی نمی شود و نسخه بعدی ویندوز 2000 خواهد بود. و در سال 2000 بروز رسانی شد .

ویندوز ME :

مایکروسافت ، ویندوز ME یا (Millennium) را در 19 ژوئن سال 2000 منتشر کرد .

ویندوز XP :

در 25 اوکتبر سال 2000 عرضه شد. ویندوز ایکس پی بر روی هسته ویندوز NT و ۲۰۰۰ پایه‌گذاری شد و جانشین دو ویندوز ۲۰۰۰ و ME گردید. و در سال های 2003 و 2004 و 2005 بروز رسانی شد .

ویندوز سرور 2003 :

مایکروسافت ، ویندوز سرور 2003 در تاریخ 28 مارس 2003 منتشر کرد .

ویندوز ویستا :

در 30 نوامبر سال 2006 عرضه شد . بر روی کامپیوترهای شخصی، رومیزی، Loptop و tablet PC های خانگی و تجاری و مراکز رسانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال 2007 هم بروز رسانی شد .

ویندوز سرور 2008

مایکروسافت ویندوز سرور 2008 را در 27 فوریه 2008 منتشر کرد.

ویندوز 7 :

در 27 فوریه سال 2009 منتشر شد . ویندوز ۷ برای استفاده در کامپیوترهای شخصی شامل انواع خانگی و اداری تولید شده‌است. این سیستم‌عامل هفتمین نسل از سیستم‌عامل‌های ویندوز می‌باشد و به همین دلیل نام آن را ویندوز ۷ گذاشته‌اند .

ویندوز سرور 2012 :

مایکروسافت ، ویندوز سرور 2012 را در 4 سپتامبر 2012 منتشر کرد .

ویندوز 8 :

در 26 اکتبر سال 2012 عرضه شد . ویندوز ۸ برای استفاده در رایانه‌های شخصی، رایانه‌های همراه و تبلت ها تولید شده‌ است .

ویندوز 8.1 :

نسخهٔ بعدی ویندوز ۸ بوده.

ویندوز 10 :

در 29 جولای سال 2015 عرضه شد . آخرین نسخه سیستم‌ عامل از خانوادهٔ ویندوز NT شرکت مایکروسافت است و نسخهٔ پس از ویندوز ۸٫۱ بشمار می‌آید.  این سیستم عامل برای رایانه شخصی، لپ تاپ، دستگاه‌های موبایل (تبلت و تلفن هوشمند) و رایانه‌های شخصی یکپارچه توسعه یافته است.

ویندوز 10x :

ویندوز 10X نسخه جدید ویندوز 10 است که برای دستگاه های دارای صفحه نمایش دوگانه مانند Surface Neo آینده مایکروسافت طراحی شده است ، که تعطیلات سال 2020 سال در دسترس خواهد بود. این رابط کاربری اختصاصی را برای این دستگاه ها ارائه می دهد .

ویلز :

یک سیستم عامل برای کامپیوتر کمودور ۶۴ است که تا حدی مبنی بر سیستم عامل گرافیکی قدیمی GEOS است. این سیستم‌عامل توانایی‌های جدیدی به این کامپیوتر اعطا می‌کند: توانایی برای پخش فیلم و موزیک (mp3) و محیط جستجوی اینترنتی گرافیکی (و توانایی‌های محدود سرویس‌دهی) و چند وظیفه‌ای است.

پالم :

در سال ١٩٩۶ به وسیله شرکت پالم برای دستیار دیجیتال شخصی پالم توسعه داده شد. این سیستم عامل با هدف آسان نمود ن ارتباط کاربر از طریق نمایشگر لمسی با رابط گرافیگی طراحی گردید.

انواع سیستم عامل های گوشی :

هنگام خرید گوشی ، سازنده سیستم عامل گوشی نکته مهمی است . اغلب قبل از خرید دستگاه باید در مورد سیستم عامل تلفن همراه مطالعه کنید تا از سازگاری و پشتیبانی از برنامه های تلفن همراه در سال های آینده با خبر شوید .

اندروید

سیستم‌عامل اندروید توسعه یافته توسط گوگل است . که گوگل برای تلفن‌های همراه و تبلت‌ها این سیستم عامل را عرضه می کند ، نسخه فعلی اندروید 10 است که برپایه لینوکس توسعه یافته . همچنین 86 درصد از کاربران از اندروید استفاده می کنند .

ای او اس (iOS)

سیستم عامل ios توسعه یافته توسط اپل است . آیفون در ابتدا برای استفاده در دستگاه های آیفون خود توسعه داده شد. اکنون ، سیستم عامل  iOS در دستگاه های اپل از جمله آیفون ، آیپد ، آیپد 2 و آیپاد تاچ پشتیبانی می شود ، که در حال حاظر نسخه iOS13 استفاده می شود . همچنین 14 درصد از کاربران از iOS استفاده می کنند

ویندوز فون

سیستم‌ عاملی است که توسط شرکت مایکروسافت برای گوشی‌های هوشمند ساخته می‌شود . ویندوز موبایل سیستم عامل تلفن همراه مایکروسافت است که در تلفن های هوشمند و دستگاه های تلفن همراه استفاده می شود ، دارای صفحه لمسی یا بدون آن. سیستم عامل موبایل مبتنی بر هسته ویندوز CE 5.2 است. در سال 2010 مایکروسافت یک پلتفرم هوشمند جدید با نام ویندوز فون 7 را اعلام کرد.

سیمبین (Nokia)

شرکت نوکیا آنرا تولید کرده و مخصوص موبایل های نوکیا می باشد .Symbian یک سیستم عامل تلفن همراه است که با هدف امکان ادغام سطح بالا با عملکرد و مدیریت اطلاعات شخصی را فراهم می کند .

یوآی‌ کیو

سیستم‌عامل UIQ با توجه به انعطاف پذیری بالایی که دارد به کارخانه داران این امکان را می‌دهد تا بتوانند گوشی‌هایی با فرمها و ویژگی‌های متفاوت را با استفاده از یک کد برنامه ثابت بسازند و به راحتی آن را با امکانات جدید فیت کنند.

بادا

Bada یک سیستم عامل اختصاصی موبایل سامسونگ است که برای اولین بار در سال 2010 راه اندازی شد. سامسونگ موج اولین تلفن هوشمندی بود که از این سیستم عامل موبایل استفاده کرد. بادا ویژگی های تلفن همراه مانند چند لمسی ، گرافیک سه بعدی و البته دانلود برنامه ها و نصب را در اختیار شما قرار می دهد .

بلک بری

توسط شرکت بلک‌بری برای تلفن‌های هوشمند بلک‌بری ساخته می‌شود. این سیستم‌عامل از قابلیت چند وظیفگی پشتیبانی می‌کند. سیستم عامل بلک بری یک سیستم اختصاصی موبایل است که توسط Research In Motion برای استفاده در دستگاه های دستی مشهور بلک بری این شرکت ساخته شده است .

MeeGo  توسط (Nokia و Intel)

) یک پروژهٔ موبایل متن باز بر پایهٔ لینوکس است . که در کنگره جهانی موبایل در فوریهٔ سال ۲۰۱۰ توسط اینتل و نوکیا در یک سمینار مطبوعاتی مشترک، معرفی شد. هدف از این پروژه، یکی کردن تلاش‌های سیستم عامل موبلین از شرکت اینتل و سیستم عامل ماامو از شرکت نوکیا در یک پروژه واحد می‌باشد.

پالم

در سال ١٩٩۶ به وسیله شرکت پالم برای دستیار دیجیتال شخصی پالم توسعه داده شد. این شرکت با هدف آسان نمودن ارتباط کاربر از طریق نمایشگر لمسی با رابط گرافیگی طراحی گردید. نسخه های جدیدتر سیستم عامل Palm به درگاه های توسعه ، پردازنده های جدید ، کارت های حافظه خارجی ، بهبود امنیت و پشتیبانی از پردازنده های ARM و تلفن های هوشمند افزوده است. Palm OS 5 به منظور پشتیبانی از طیف گسترده ای از وضوح صفحه نمایش ، اتصالات بی سیم و قابلیت های چندرسانه ای پیشرفته گسترش یافته و به آن گارنت OS گفته می شود .

تایزن

سیستم‌عامل آزاد و متن‌باز برای تلفن همراه است که بر اساس سیستم عامل لینوکس نوشته شده است.این محصول توسط بنیاد لینوکس پشتیبانی می‌شود و توسط انجمن تایزن ارائه شده‌است.

طبقه بندی سیستم عاملها :

• چند کاربره : به دو یا چند کاربر اجازه می دهد همزمان برنامه ها را اجرا کنند. برخی از سیستم عامل ها صدها یا حتی هزاران کاربر همزمان را مجاز می دانند .
• چند پردازش : پشتیبانی از اجرای یک برنامه در بیش از یک پردازنده .
• چند وظیفه ای: اجرای همزمان چند برنامه در یک زمان.
• چند رشته ای : به بخش های مختلف یک برنامه اجازه می دهد تا همزمان اجرا شوند.
• سیستم عاملهای بلادرنگ : فوراً به ورودی پاسخ می دهد مانند سیستم عامل های همه منظوره ،که سیستم عاملهای DOS و UNIX از این نوع نیستند .

به طور کلی ، وظایف سیستم عامل شامل موارد زیر است :

• استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از به هدر رفتن آنها
•  تخصیص و آزاد سازی منابع
• اداره صف ها و زمان بندی استفاده از منابع
•  حساب داری ( Accounting ) میزان استفاده از منابع
•  ایجاد امنیت ( security )
•  ایجاد ، حذف و اداره فرایند ها
•  ایجاد مکانیسم های ارتباط بین فرایند ها و همگام سازی آنها
•  مدیریت فایل ها و پوشه ها
•  مدیریت حافظه های اصلی و جانبی
•  برقراری امکان دسترسی چندتایی ( Multiaccess ) و اجرای هم روند ( Concurrent ) فرایند ها
•  به اشتراک گذاری منابع ( Resource Sharing )
•  تعیین راهکار هایی برای اداره بن بست ( deadlock ) ها
•  جلوگیری از شرایط رقابتی ( Race Condition ) و تداخل یا در هم قفل شدن ( Interlock ) فرایند ها
•  جلوگیری از گرسنگی ( Starvation )

امیدوارم این پست ( معرفی سیستم عامل ) برای شما مفید باشه ، موفق باشید .