اگزیف دیتا چیست و چگونه از شر آن خلاص شویم

آیا میدانستید، اکثر تصاویر گرفته شده با دوربین اطلاعات پنهانی با نام اگزیف دیتا EXIF data، فراداده یا ابر داده را ذخیره میکنند و وقتی آنها را با دوستان خود به اشتراک میگذارید یا در شبکه اجتماعی منتشر میکنید، این اطلاعات همچنان در عکس باقی میمانند؟ و اینکه افراد نیز همچنان میتوانند این اطلاعات را بدون هیچ زحمتی مشاهده کنند؟

در این بخش هر آنچه که باید در مورد این ابر داده تصویر بدانید آورده شده است و این موضوع را بررسی خواهیم کرد که چگونه این اطلاعات را از عکس ها حذف کرد.

EXIF data چیست؟

عکاسی یک حرفه به شدت فنی و پیچیده است و عملا نکات زیادی دارد که باید بدانید: نوردهی، نورپردازی، ترکیب بندی، ژست گرفتن، مکان جغرافیایی، تنظیمات مربوط به دوربین مثل ISO، سرعت شاتر، دیافراگم و بسیاری از این موارد که حتی یک فرد حرفه ای در این حوزه نیز برای تسلط بر روی همه آنها به چندین دهه زمان نیاز دارد تا به تمامی آنها مسلط شود، این همان اطلاعات و داده هایی که به آن EXIF data یا اگزیف دیتا گفته میشود.

به بیان ساده EXIF data مخفف Exchangeable Image File Format نوعی فراداده است که تمامی اطلاعات فنی یک عکس ذخیره میشود و با بررسی آن میتوان فهمید که این تصویر در شرایط و با چه شرایط خاصی گرفته شده است. این یک فرایند عالی برای مطالعه، یادگیری و بهبود مهارت ها و دانش عکاسی بسیار مفید خواهد بود.

داده هایی که معمولا در اگزیف دیتا ذخیره میشوند، عموما شامل اطلاعات زیر هستند:

• حالت فلاش
• وضوح تصویر
• حالت نورسنجی
• سازنده و مدل دوربین
• داده ها و زمان گرفته شدن عکس
• نوع فشرده سازی مورد استفاده برای عکس
• تنظیمات دیافراگم، سرعت شاتر و اطلاعات ISO

به طور کلی اطلاعات و داده هایی که با نام اگیزف دیتا ذخیره میشوند در اکثر موارد بی ضرر و کاربردی هستند، اما مشکل اینجاست که برخی از دستگاه ها ممکن است برخی از دستگاه ها داده هایی را ذخیره کنند که میتوانند حریم خصوصی و امنیت شخصی شما را به خطر بی اندازند.

برای مثال، تلفن هوشمندی را در نظر بگیرید که دارای دوربین عکاسی و مجهز به GPS است. زمانی که با گوشی یک عکس میگیرید، ممکن است مختصات GPS مکانی که آن تصویر را گرفته اید در عکس ذخیره شود. اگرچه، این فرایند میتواند برای برچسب گذاری جغرافیایی عالی به نظر برسد، اما اگر غریبه ای به عکس های شما دسترسی پیدا کند و مکان دقیق زندگی شما را ببیند.

یک دوربین DSLR را در نظر بگیرید که عکس های زیادی با آن گرفته اید؛ داده های ذخیره شده در اگزیف نه تنها شامل مدل دوربین و سازنده آن میشود، بلکه شماره سریال آن دوربین نیز در آن ذخیره میشود. در این شرایط، اگر چندین عکس را در بستر اینترنت منتشر کرده باشید، میتوان از آن برای یافتن دیگر عکس هایی که با آن گرفته اید نیز استفاده کرد.

اگرچه، شاید کمی تعجب آور به نظر برسد، اما NASA داده های اگزیف را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل میکند و عملا برای بهبود تجربه کاربری مورد استفاده قرار میدهد.

با این شرایط، آیا بهتر است که این اطلاعات را قبل از انتشار عمومی حذف کنیم؟ این کاملا به خود شما بستگی دارد اما همیشه میتوانید برای محافظت از حریم خصوصی خود این فرایند را دنبال کنید. در ادامه ۲ مورد از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

حذف اگزیف دیتای عکس با استفاده از فایل اکسپلورر ویندوز: ویندوز به صورت پیشفرض یک روش داخلی برای حذف داده های اگزیف دارد که تنها در چند مرحله ساده و سریع قابل انجام است. در ادامه نحوه انجام آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

• کلید های ترکیبی Win + E را بزنید.
• از پنل سمت چپ به مسیر عکس بروید.
• بر روی فایل تصویر کلیک راست کنید.
• در منوی زمینه Properties را بزنید.
• در منوی زمینه به تب Details بروید.

همانطور که در پایین تنظیمات مشاهده میکنید، عبارتی با نام “Remove Properties and personal Information” که عملا برای حذف اطلاعات و داده های مربوط به داده های اگزیف عکس است. بر روی این عبارت کلیک کنید. حالا با دو گزینه “Create a Copy with all possible properties removed” که عملا برای زمانی است که میخواهید یک کپی از تصویر داشته باشید اما برخی از اطلاعات و داده های اگزیف آن به صورت خودکار حذف شود که در این مرحله تنها کافیست بر روی گزینه Ok کلیک کنید.

اما گزینه “Remove the following properties from this file” ویژگی دیگری است که به شما اجازه میدهد تا به صورت دستی اطلاعاتی که قصد دارید از اگزیف دیتا حذف شوند را پاک کنید. در این شرایط تنها کافیست بر روی گزینه Select All کلیک کرده، یا به صورت تکی تنظیمات و داده ها را انتخاب کنید و بر روی گزینه Ok و مجددا Ok کلیک کنید. برای اطمینان از حذف داده ها مجددا به جزئیات فایل بروید و مطئن شوید که اطلاعات اضافی حذف شده باشند.

داده های اگزیف را با نرم‌افزار GIMP حذف کنید: نرم‌افزار GIMP یک ابزار رایگان و متن باز است که ساده‌تر از گزینه قبلی در ویندوز است. بنابراین، اگر با استفاده از روش بالا اطلاعات عکس هنوز حذف نشده اند، مراحل زیر را برای انجام این فرایند دنبال کنید.

• نرم‌افزار GIMP را باز کنید.
• عکس مورد نظر را در ابزار وارد کنید.
• در برنامه به مسیر File > Export as بروید.
• یک نام برای تصویر انتخاب کنید که متفاوت باشد.
• یک پوشه یا درایو دیگر را برای خروجی تصویر انتخاب کنید.
  این فرایند عملا برای عدم اشکال در فایل اصلی است.
• توجه داشته باشید که پسوند فایل از “JPG.” استفاده شود.
• Advanced Options را باز کنید و تیک Save EXIF data را بردارید.
• سایر گزینه ها را به دلخواه تنظیم کرده و بر روی Export کلیک کنید.

تصویر خروجی، بدون داده های اگزیف خواهد بود؛ با این حال برای اطمینان از آن میتوانید بر روی تصویر کلیک راست کرده و سپس به مسیر Properties > Details بروید، حالا باید اطلاعات ذخیره شده حذف شده باشند.

متاسفانه تنها نکته منفی این ابزار، عدم توانایی آن در خروجی گرفتن از تصاویر به صورت دسته ای است که ممکن است دردسرساز باشد. در این شرایط، میبایست تصاویر را با ابزار GIMP یک به یک باز کرده و به صورت جداگانه از آنها خروجی بگیرید، شاید هر کدام چیزی در حدود ۵ ثانیه بیشتر طول نمیکشد، اما بسیار خسته کننده است.