ایران چندمین کشور در تولید فولاد است
فولاد از محصولات استراتژیک کشور و ترکیبی از آهن و کربن است. میزان کربن موجود در فولاد تا ۲ درصد است، زیرا کربن بالاتر از ۲ درصد در فولاد سبب تولید چدن به‌جای فولاد میگردد.
اهمیت این آلیاژ به حدی است که در سال ۲۰۱۳ به میزان ۶/۱ میلیارد تن فولاد در جهان تولید و آلومینیوم که فاز مورد اهمیت بعدی است به میزان ۴۷ میلیون تن تولید گردد. این اختلاف زیاد در تولید نشان‌دهنده اهمیت بالای این محصول استراتژیک است. فولاد به‌عنوان ماده اصلی تولید میلگرد است و این آلیاژ به‌صورت نورد گرم یا سرد برای تولید میلگرد استفاده میشود و قیمت میلگرد به‌دست‌آمده در هرکدام از این روشها متغیر است و عموماً نورد سرد قیمت میلگرد بالاتری را به خود اختصاص میدهد زیرا فرایند بیشتری بر فولاد انجام میدهند و همچنین تغییر قیمت فولاد جهانی بر قیمت میلگرد نیز تأثیرگذار خواهد بود و با افزایش قیمت فولاد قیمت میلگرد افزایش و با کاهش قیمت فولاد قیمت میلگرد نیز کاهش خواهد یافت.
فولاد به سختی و درخشندگی مشهور است. این آلیاژ نقطه ذوب بسیار بالایی دارد که چیزی در حدود ۱۵۱۰ درجه سانتیگراد که تقریباً ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد از مس بالاتر است و چگالی آن تقریباً ۸ برابر چگالی آب و در حدود ۹/۷ گرم در سانتیمتر مکعب است. مقاومت کششی این آلیاژ بسیار بالا و در محدوده ۲۹۰ تا ۸۷۰ نیوتن بر میلیمتر مربع است.
یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی میلگرد فولادی است. میلگرد بر استحکام سازههای ساخته شده تأثیر زیادی دارد و قیمت فولاد بکار رفته در آن بر قیمت میلگرد تأثیر خواهد گذاشت. اگر تمایل دارید با انواع فولاد آشنا شده و روش تولید فولاد اطلاع کسب کنید و از رتبه ایران در تولید فولاد در سطح جهان و منطقه باخبر شوید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
انواع فولاد
فولاد تولید شده به انواع مختلفی تقسیم میشود که عبارتند از:
- فولاد کربنی: درصد کربن در این فولاد متغیر است فولاد کم‌کربن ۱۵/۰ تا ۴۵/۰ درصد کربن و فولاد با کربن متوسط که ۴۵/۰ تا ۸/۰ درصد کربن دارد و فولاد پرکربن که در حدود ۸/۰ تا ۵/۱ درصد کربن دارد.
- فولاد ضدزنگ: در این نوع از فولاد با افزودن فلز کروم در حدود ۱۳ درصد مقاومت فولاد در برابر زنگزدگی و اکسیداسیون را تقویت میکنند. فرایند به این صورت است که کروم با اکسیژن هوا واکنش نشان داده و یک محافظ تجدیدشونده در اطراف فولاد به وجود میآورد.
- فولاد مارتنزیتی: آلیاژ فولاد مارتنزیتی دارای ۱۲ تا ۱۴ درصد کروم است و علاوه بر قابلیت مقاومت در برابر اکسیدشوندگی خاصیت مغناطیسی نیز پیدا کرده و با فرایندهای حرارتی که در زمان تولید این نوع از فولاد بر آنها صورت میگیرد این نوع از فولاد سختتر نیز میشوند. عموماً در پمپهای هیدرولیک، بخار و روغن از این نوع فولاد استفاده میکنند.
- فولاد ضدزنگ فریتیک: میزان کروم در این نوع فولاد بین ۱۶ تا ۱۸ درصد است. این فولادها خاصیت مقابله با خوردگی و اکسیدشوندگی را به دلیل میزان بالای کروم در خود دارند اما نسبت به فولاد مارتنزیتی عملیات حرارتی بر آنها صورت نگرفته و سختی کمتری داشته و منعطفتر هستند.
- فولاد ضدزنگ آستینیتی: این فولاد دارای ۱۸ درصد کروم و حدود ۸ درصد نیکل است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند.
روش تهیه فولاد
در ایران فولاد به دو روش تولید میشود.
روش اول که روشی سنتی است و از کوره بلند استفاده شده و تولید فولاد در کنورتورهای اکسیژنی انجام میگیرد.
روش دوم یا روش احیای غیرمستقیم آهن که در این حالت سنگ‌آهن را همراه کک و آهک وارد کوره بلند کرده و چدن مذاب تولید میکنند و در ادامه توسط مبدلی چدن مذاب به فولاد مذاب تبدیل شده و ناخالصیهای آن توسط اکسیژن از فولاد خارج میگردد. قیمت میلگرد بر اساس روش تولید فولاد متفاوت بوده و روش تهیه فولاد بر قیمت میلگرد تولید شده تأثیر خواهد گذاشت.
رتبه ایران در تولید فولاد
در سال ۲۰۲۰ ایران رتبه اول رشد تولید فولاد در جهان را به خود اختصاص داد و این نشان از اهمیت تولید این محصول استراتژیک در ایران است. امروزه ایران در رده دهم تولید فولاد جهان قرار دارد. ایران پس از چین، هند، ژاپن، آمریکا، روسیه، کره جنوبی، ترکیه، آلمان و برزیل در رتبه دهم تولید فولاد جهان قرار دارد. ایران در کشورهای همسایه بعد از روسیه با تولید فولاد ۲/۶۵ میلیون تن فولاد و ترکیه با تولید ۴/۳۲ میلیون تن در رده سوم تولید فولاد میان کشورهای همسایه است. کارخانجات لوازم‌خانگی، حمل‌ونقل، صنایع تولیدی مواد غذایی، صنایع دفاعی، صنایع هواپیماسازی و کشتیسازی از جمله صنایعی هستند که بیشترین کاربرد فولاد در آنها میباشد. میزان صادرات فولاد ایران در سال ۲۰۱۹ حدود ۹ میلیون تن فولاد در سال بوده است.
