میزان کارمزد شبکه اتریوم چقدر است؟
قیمت اتریوم در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته و رشد اکوسیستم این پروژه باعث شده تا سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان زیادی به آن جذب شوند. با توجه به تحلیل اتریوم، بدون شک آینده‌ای درخشان در انتظار این ارز دیجیتال است. با این حال، کارمزدهای بالای بلاکچین اتریوم، فعلا مسیر پیمودن به سمت این آینده درخشان را مسدود کرده است. از قدیم‌الایام بحث در رابطه با کارمزدهای شبکه Ethereum وجود داشته است. البته با توجه به بروزرسانی‌های اخیر، این معضل در حال حاضر تا حد زیادی برطرف شده و دیگر خبری از آن کارمزدهای هنگفت نیست. در این مطلب در رابطه با گس اتریوم و نحوه محاسبه آن صحبت می‌کنیم و در نهایت، ساعاتی در روز که این کارمزد کمتر است را زیر ذره‌بین می‌بریم.
گس اتریوم چیست؟
گس (Gas) در شبکه اتریوم به نوعی سوخت شباهت دارد که برای انجام هرگونه تراکنش یا اجرای قرارداد هوشمند مورد نیاز است. به عبارت ساده‌تر، گس هزینه‌ای است که برای انجام هر عملیاتی در شبکه اتریوم باید پرداخت شود.
اما چرا به گس نیاز داریم؟ نخستین دلیل وجود گس در شبکه اتریوم، انگیزه‌بخشی به ولیدیتورها است. در حقیقت پرداخت گس به‌عنوان پاداشی برای ولیدیتورها عمل می‌کند تا آنها تراکنش‌ها را تایید و به شبکه اضافه کنند.
یکی دیگر از دلایل نیاز به گس، کنترل ترافیک شبکه است. با افزایش تقاضا برای استفاده از شبکه، کارمزد گس نیز افزایش می‌یابد. این باعث می‌شود تا کاربران از تراکنش‌های غیرضروری خود تا زمان کاهش ازدحام شبکه خودداری کنند و از این طریق ترافیک شبکه کنترل می‌شود.
علاوه بر این، دریافت کارمزد گس باعث می‌شود تا انجام حملات هکری و اسپم بلاکچین برای مهاجمان مقرون به صرفه نباشد، اتفاقی که به خودی خود روی امنیت شبکه تاثیر می‌گذارد.
واحد قیمت گس اتریوم در این شبکه جیوی یا Gwei است که معادل ۱۰ به توان منفی ۹ اتر است. این کارمزد معمولا به صورت خودکار با توجه به ازدحام شبکه در کیف پول‌ها تنظیم می‌شود با این حال، امکان تغییر آن توسط خود کاربر نیز وجود دارد.
کارمزد گس اتریوم چگونه محاسبه می‌شود؟
هارد فورک لندن تغییرات قابل توجهی در نحوه محاسبه کارمزد تراکنش‌های اتریوم ایجاد کرد. یکی از مهم‌ترین این تغییرات، معرفی EIP-1559 بود که مکانیزمی جدید برای تعیین کارمزد پایه هر بلاک ارائه داد.
به زبان ساده، قبل از هارد فورک لندن، کارمزد تراکنش‌ها به صورت مزایده‌ای تعیین می‌شد. یعنی هر کاربری برای انجام تراکنش، یک قیمت گس پیشنهادی ارائه می‌داد و ماینرها تراکنش‌هایی با بالاترین قیمت گس را در اولویت قرار می‌دادند. این سیستم گاهی منجر به نوسانات شدید در کارمزد تراکنش‌ها می‌شد، خصوصاً در زمانی که شبکه در اوج شلوغی قرار داشت.
پس از هارد فورک لندن و با معرفی پروپوزال EIP-1559 تغییرات مهمی در نحوه محاسبه کارمزد خرید اتریوم اعمال و پارامترهای جدید زیر تعریف شد:
- کارمزد پایه (Base Fee): هر بلاک دارای یک کارمزد پایه مشخص است که به صورت برنامه‌ریزی شده تغییر می‌کند. این کارمزد پایه، حداقل کارمزدی است که برای هر تراکنش در آن بلاک باید پرداخت شود.
- کارمزد اولویت (Priority Fee): کاربران همچنان می‌توانند یک کارمزد اولویت (tip) برای تراکنش خود تعیین کنند. این کارمزد اولویت به ولیدیتورها پرداخت می‌شود و به آنها انگیزه‌ای می‌دهد تا تراکنش شما را زودتر پردازش کنند.
- سوزاندن گس (Gas Burn): همچنین اتریوم پس از این هارد فورک تصمیم گرفت تا بخشی از کارمزد پایه هر بلاک را بسوزاند. اتفاقی که باعث می‌شود در زمان اوج تقاضا، توکن اتر از یک مدل تورمی به ضد تورمی تبدیل شده و از عرضه کل آن کاسته شود.
به طور کلی، پس از هارد فورک لندن، فرمول محاسبه گس اتریوم به شکل زیر است:
(کارمزد پایه + کارمزد اولویت) × واحد گس
در نمودار بالا، تغییرات کارمزد شبکه اتریوم در سال‌های مختلف بررسی شده است. همانطور که مشخص است، پس از هارد فورک لندن در سال ۲۰۲۱، به جز آن جهش کارمزد در سال ۲۰۲۲، هزینه گس اتریوم به میزان قابل توجهی کاهش یافته و در حال حاضر به ۰.۰۰۰۲۸ اتریوم معادل ۰.۷۵۶ دلار رسیده است.
چرا کارمزد شبکه اتریوم گران است؟
دلیل اصلی گران بودن کارمزد شبکه اتریوم، تقاضای بالا برای استفاده از این شبکه است. اتریوم محبوب‌ترین بلاکچین مبتنی بر قراردادهای هوشمند است و تعداد زیادی از پروژه‌های مختلف روی آن وجود دارند. حجم فعالیت بالا باعث افزایش ترافیک شبکه و در نتیجه افزایش کارمزد تراکنش‌ها می‌شود.
علاوه بر این، کارمزد تراکنش‌ها بر حسب پیچیدگی آنها متفاوت است. مثلا، ممکن است مینت کردن یک NFT در شبکه اتریوم کارمزد بیشتری نسبت به یک تراکنش معمولی داشته باشد.
کارمزد اتریوم در چه ساعاتی کمتر است؟
نتایج یک بررسی نشان می‌دهد که بین ساعت ۲ تا ۶ بعد از ظهر به وقت UTC، کارمزد تراکنش‌های اتریوم در بالاترین سطح روزانه خود است. بهترین زمان برای انجام تراکنش‌ها نیز بین ساعت ۱ تا ۲ صبح به وقت UTC یا اواخر شب بین ساعت ۹ تا ۱۱ به وقت UTC است. البته زمانی که شبکه شلوغ است، به عنوان مثال میم کوین جدیدی عرضه شده و سرمایه‌گذاران برای خرید آن هجوم آورده‌اند، ممکن است کارمزدها به طور مقطعی افزایش یابند.
چگونه از کارمزدهای بالای اتریوم دوری کنیم؟
بحث در رابطه با کارمزدهای اتریوم در قدیم‌الایام وجود داشته و انتقادات بسیار زیادی در رابطه با آن مطرح شده است. توسعه‌دهندگان اتریوم در سال‌های گذشته تلاش کرده‌اند تا با بروزرسانی‌های مختلف از این معضل جلوگیری کنند که تا حد زیادی موفق بوده‌اند. اما راهکارهای مختلفی برای دوری از کارمزدهای بالای اتریوم وجود دارد.
توصیه می‌شود در زمان شلوغی شبکه از انجام تراکنش خودداری کنید. وب‌سایت اتر اسکن بخشی برای پیگیری گس اتریوم دارد که می‌توانید با استفاده از آن نوسانات کارمزد را مشاهده کرده و بهترین زمان را برای تراکنش خود انتخاب کنید. علاوه بر این، استفاده از راهکارهای لایه ۲ اتریوم از جمله آربیتروم یا آپتیمیزم نیز می‌توانند به کاهش کارمزدها کمک کنند. این راهکارها تراکنش‌ها را به صورت دسته‌ای و خارج از شبکه اتریوم پردازش می‌کنند و به همین دلیل از بار شبکه اصلی می‌کاهند.
