شاید شما هم جزء افرادی باشید که آرزوی داشتن عزت نفس بالا را دارید و بخاطر نداشتن اعتماد بنفس بسیاری از موقعیت های شغلی و زندگی خود را از دست داده اید. هر شخصی یک تعریف خاصی از عزت نفس دارد؛ مثلا برخی معتقدند وقتی شما توانایی نه گفتن را داشته باشید یعنی عزت نفس بالایی دارید و یا برخی دیگر بر این معتقدند که اگر در جمعی ناآشنا بتوانید تکبر و غرور خود را حفظ کنید؛ پس یعنی شما از اعتماد بنفس بالایی برخوردار هستید. خب تعریف شما از اعتماد بنفس چیست؟! آیا خود را فردی با عزت نفس میدانید یا خیر؟؟!!

خیلی وقت ها شنیده‌ایم که میگویند، عزت نفس داشتن یک چیزه فطری است و باید در وجود شما تعبیه شده باشد اما در ادامه راهکارهایی را برای افزایش عزت نفس به شما عزیزان معرفی می کنیم.

منظور از عزت نفس چیست؟

اگر به دنبال افزایش عزت نفس در نوجوان خود هستید؛ ابتدا اجازه بدهید که یک تعریف کلی از عبارت عزت نفس به شما عزیزان ارائه کنیم تا یک دید کلی نسبت به آن داشته باشیم. در همین بخش ابتدایی اجازه بدهید که خیلی قاطعانه بگوییم که نمی‌توان عزت نفس را داروی معجزه‌آمیز رفع همه مشکلات پنداشت، اما این واقعیت را هم نمی‌توان انکار کرد که با بررسی دقیق مشکلات زندگی و شغل خود می‌توانیم متوجه شویم که؛ نداشتن عزت نفس را به عنوان یکی از عامل های مهم هر مشکلی ببینیم.

اگر بخواهیم خیلی عامیانه واژه “عزت نفس” را معنی کنیم؛ احترام گذاشتن به خودتان یعنی عزت نفس داشتن. وقتی شما خودتان را باور دارید و به توانمندی های خود آگاه هستید و آنها را پرورش می دهید؛ می تواند معنی واژه مورد نظرمان باشد.

امروزه با توجه به اینکه داشتن عزت نفس بشدت واجب و ضروری است بخصوص در سنین پایین تر، زمانیکه شخصیت بچه شما را درحال شکل گیری است؛ باید به دنبال راه هایی برای افزایش عزت نفس در نوجوان باشید. پس ابتدا باید والدین با چگونگی ارتباط با نوجوان آشنا باشند تا بتوانند مواردی را که در ادامه میگوییم را اجرا کنند.

چه کارهایی برای افزایش عزت نفس نوجوانان می توان انجام داد؟

برای افزایش عزت نفس در نوجوان راه های متعددی وجود دارد که می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• تقویت نقاط مثبت: اگر فرزند شما در زمینه ای بسیار مهارت دارد و یا حتی اگر مهارت کمی دارد؛ با تشویق کردنش؛ در آن حس مثبت و کارا بودن را ایجاد کنید تا مهارت فرزنداتان بیشتر شکوفا شود.
• نوشتن سپاسگذاری در دفترچه یادداشت: از فرزند خود بخواهید که هر روز دو تا سه مورد از مواردی که باعث احساس رضایت و سپاسگذاریش می شود را یادداشت کند. استمرار در این کار باعث ایجاد خوش بینی و بهبود عملکرد او می شود.
• یادداشت کردن افکار منفی: از فرزند خود بخواهید، ابتدا کلیه افکار منفی خود را بنویسد. همه ما به خوبی می دانیم که داشتن افکار منفی در ارتباط با خودمان نشان دهنده عزت نفس پایین است و فرزندتان با یادداشت کردن افکار منفی، ابتدا متوجه می شود منشاء این افکار از کجا است. در مرحله دوم باید فضایی را ایجاد کنید تا نوجوانان شما بتواند آن افکار را توضیح دهد؛ سپس در مرحله آخر شما بعنوان والدینش، باید به او کمک کنید تا افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کند.
• قدردانی از خود با هر شکل و سایزی: اگر فرزند شما؛ تصوری بد نسبت بدنش دارد و خود را ناکافی می داند؛ به او یادآوری کنید که با هر سایز یا رنگ پوستی که هست، او بهترین است.

تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس

شاید شما جزء آن دسته از افرادی باشید که تصور می کنند؛ هیچ تفاوتی بین دو واژه عزت نفس و اعتماد بنفس وجود ندارد. اگر چنین تصوری دارید؛ باید بگوییم که کاملا اشتباه می کنید و شاید حال بگویید که چه تفاوتی بین این دو عبارت است؟!

عزت نفس در ارتباط با ارزشمندی‌ و احترام است و اعتماد به نفس در ارتباط با توانایی شخص می باشد.

همانطور که در بخش قبلی گفتیم؛ وقتی صحبت از عزت نفس می شود؛ منظور این است که فرد اول از همه خود را ارزشمند و شایسته احترام بداند. زمانی که از اعتماد به نفس صحبت کنیم؛ منظور این است که فرد، خود را توانا و ماهر بداند.

توجه به اینکه بسیار ضروری است که هیچ فردی نمی‌تواند در همه زمینه‌ها اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، چرا که هیچ فردی در تمام زمینه‌ها توانایی کافی را ندارد و توانایی او به چند حوزه خاص محدود می‌شود. اما یک فرد می‌تواند به صورت کلی و در رابطه‌هایش عزت نفس بالایی داشته باشد و همواره احترام و ارزشمندی‌ خود را فارغ از موقعیت و شرایط در اولویت بگذارد.

امکان دارد بعد از این توضیحات سوالی مانند” آیا اعتماد به نفس و عزت نفس شباهت هم دارند؟” برایتان پیش بیاید؛ خب در جواب باید بگوییم که؛ بله شباهتی هم دارند از این بابت که هر دو این موارد قابل کسب کردن و افزایش می باشد.

علت کاهش عزت نفس در افراد چیست؟

بعضی از افکار باعث پایین آوردن عزت نفس شما می شود. بسیاری از محققان بر این باورند که عزت نفس پایین و تصویر ضعیف از خودمان باعث مشکلات زیادی برای‌مان می‌شود و می‌تواند همه‌چیز را تحت‌تأثیر قرار دهد.

یکی از مشهودترین مواردی که باعث کاهش اعتماد بنفس می شود، تنفر از افکار و رفتارمان است. این یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین علائم عزت نفس پایین است. تنفر از خود؛ همراه با احساس خشم و ناامیدی از خود و ناتوانی در بخشیدن حتی کوچک‌ترین اشتباهات‌تان مشخص می‌شود.

امروزه همه افراد با یک مشکل مشترکی به نام ” کمالگرایی” دست و پنجه نرم می کنند و باید بدانید که کمال گرایی یکی از مخرب‌ترین جنبه‌های عزت نفس پایین است. افرادی که کمال‌گرا هستند؛ همیشه با احساس شکست زندگی می‌کنند، زیرا در هر شرایطی حتی با داشتن موفقیت چشم‌گیری، باز هم احساس می‌کند که به‌اندازه‌ی کافی خوب نبوده اند.

تصویر منفی از بدن خود می‌تواند با عزت نفس پایین ارتباط داشته باشد و یا باعث کاهش عزت نفس در شما شود و این مورد می‌تواند روی همه‌چیز تأثیر بگذارد؛ از رفتار شما در یک رابطه تا نحوه‌ی نشان‌دادن خود در محل کار. ممکن است همه‌ی ما در دوره‌ی مختلف زندگی به توانایی‌هایمان شک کنیم ولی اگر باور داشته باشید که به اندازه‌ی افراد دیگر ارزشمند نیستید، عمیقا احساس بی‌‌ ارزشی  خواهید کرد. اگر این احساس برای شما آشنا است، باید توجه داشته باشید که احساس ارزشمندی چیزی نیست که دیگران بتوانند به شما بدهند، بلکه خودتان باید آن را بسازید.

سخن پایانی

حال که با تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس آشنا شدید و به اهمیت بالای آن ها پی بردید لازم است تا به عنوان والدین تمام تلاش خود را بکنید تا عزت نفس در فرزندان خود را افزایش دهید. اگر در این زمینه نیاز به کمک داشتید، پناه سبز یاری دهنده ی شماست. مجموعه ی پناه سبز با انتشار کتاب و برگزاری دوره های آموزشی آنلاین می تواند به والدین در حل مشکلات و چالش هایی که با فرزندان نوجوان خود دارند، کمک کند. فقط کافی است از دوره ها و کتاب های این مجموعه دیدن کنید.