تبلیغات

تبلیغات

معرفی شهر مشهد پایتخت معنوی ایران

mashhad1

شهر مشهد کلان‌شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. با ۳۵۱ کیلومتر مربع، مشهد به عنوان دومین شهر پهناور ایران شناخته می‌شود. به دلیل وجود حرم علی بن موسی الرضا، هشتمین امام شیعیان، این شهر سالانه پذیرای بیش از ۲۷ میلون زائر است. برای خرید بلیط هواپیما مشهد همین امروز اقدام کنید.

 

ریشه شناسی نام شهر مشهد

 

معنی واژه‌ی “مشهد” محل شهود و محل شهادت است. شیعیان معتقدند امام رضا پس از کشته شدن به دست مأمون عباسی۱، در سال ۲۰۳ هجری قمری در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. بعد از آن سناباد نوغان۲ به نام “مشهدالرضا” خوانده شد و کم کم علی الخصوص در زمان شاه تهماسب (طهماسب) صفوی بر پهنه‌ی آن افزوده گشت. مردم توس۳ (طوس) به مشهد کوچ داده شدند و به مرور زمان نام مشهد برای این شهر ماندگار شد. (فلایتیو بهترین قیمت رزرو هتل های مشهد را به شما ارایه می کند.)

 

تاریخ مختصری از شهر مشهد

 

تاریخ مختصری از شهر مشهد

 

در این نوشتار تاریخ مشهد را به سه دوره‌ی کلی تقسیم می‌کنیم: دوره‌ی خلافت اسلامی، دوران حکومت‌های ایرانی تا عصر صفویه و دوران صفویه تا کنون.

 

دوره‌ی خلافت اسلامی

 

بر اساس مستندات تاریخی، علویان۴ بر علیه مأمون عباسی جانشین هارون فقط چند سال بعد از حکومتش طغیان کردند. وی به قصد جلب تمایل شیعیان به خود، علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان را به جانشینی خود انتخاب کرد و بعد از مدتی با او راهی بغداد شد. در طول راه، در روستای سناباد نوغان، علی بن موسی الرضا وارد منزل امیر سناباد شد و همان‌جا به قتل رسید. پیکر علی بن موسی الرضا در ۵/۱ کیلومتری روستای سناباد و در کنار مقبره‌ی هارون به خاک سپرده شد. همانطور که ذکر شد پس از این واقعه، آن نقطه به مشهد الرضا و بعدها به اختصار به مشهد معروف شد. (برای خرید بلیط قطار مشهد همین امروز اقدام کنید.)

 

دوران حکومت‌های ایرانی تا عصر صفویه

 

همچون دیگر شهرهای بزرگ ایران، مشهد نیز از آسیب‌های ناشی از افزایش جنگ در طول سالیان متمادی در امان نماند. مؤسس سلسله‌ی غزنویان، سبکتگین، در زمان فتح توس آرامگاه علی بن موسی الرضا را ویران کرد. بعد از او  پسرش سلطان محمود غزنوی اقدام به بازسازی آرامگاه نمود. توس در زمان سلجوقیان از رونق خوبی برخوردار بود. خواجه نظام الملک۵ در طی ۳۰ سال وازرتش توجه ویژه ای به توس داشت.

 

همچنین بخوانید  راه های دریافت و خرید اکانت اسپاتیفای پرمیوم

سده‌ی ششم هجری قمری نخستین باری بود که به دستور سلطان سنجر سلجوقی، گنبدی بر فراز حرم علی بن موسی الرضا ساخته شد. در سال ۷۹۱ هجری قمری، توس از طرف میران شاه که پسر تیمور۶ بود ، ضربه‌ی مهلکی دریافت کرد . نجیب‌زاده ای مغولی که حاکم بر منطقه بود بر علیه تیمور شورش کرد. تیمور برای مقابله با او فرزند خود میران شاه را به منطقه فرستاد .

 

توس بعد از محاصره ای چندین ماهه مورد حمله قرار گرفت و تنها تلی از خاک از آن باقی ماند. ده‌ها هزار نفر در این حمله جان خود را از دست دادند. افرادی که زنده ماندند در حرم امام  رضا ساکن شدند. بعد از آن اتفاق توس رونق خود را از دست داد و مشهد به عنوان پایتخت شناخته شد. توس هرگز به رونق قبلی خود بازنگشت و روی توجه تاریخ به سوی شهری که قرن‌ها با نام نوغان شناخته می‌شد و هم اینک به مشهد تغییر نام پیدا کرده بود، قرار گرفت. در تصویر زیر گنبد هارونیه تنها اثر به جا مانده از توس را مشاهده می‌‌کنید .

 

دوران تیموریان (سده‌ی نهم هجری قمری) به همت شاهرخ تیموری و همسر وی گوهرشادآغا، آبادانی‌های زیادی در شهر مشهد انجام گرفت. به طوری که نخستین مسجد جامع این شهر با نام “مسجد گوهرشاد” در همین دوران ساخته شد .

 

دوران صفویه تا کنون

 

با روی کارآمدن خاندان صفوی عرصه‌ی تازه ای در موفقیت شهر مشهد پدیدار شد. شاه اسماعیل اول که مذهب شیعه را به عنوان مذهب رسمی کشور مستقر نمود، شهرهای مذهبی ایران یعنی قم و مشهد را در صدر اولویت‌های خود قرار داد. زیارت این شهرها توسط مردم رونق قابل توجهی به شهر آورده شد. تمامی سلاطین صفوی در توجه به خراسان و به ویژه مشهد سعی وافری داشتند.

 

سال ۹۹۷ هجری قمری زمان فاجعه ای برای مشهد بود. عبدالمؤمن شیبانی۷ پس از چهار ماه محاصره مردم مشهد را مجبور به تسلیم کرد و دست به کشتار و غارت‌های وحشیانه ای زد. شاه عباس اول در سال ۱۰۰۶ هجری قمری موفق به بازپس گیری این شهر از وی شد. دوران شاه عباس اول مصادف با روزهای رونق هرچه بیشتر برای مشهد بود. از اقدامات مهم وی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

  • احداث شاهراهی میان اصفهان، مشهد و هرات و ساخت کاروانسراها و آب انبارهای بزرگ در آن مسیر
  • توسعه‌ی حرم رضوی
  • احداث خیابانی از غرب به شرق شهر مشهد
  • نهادن عنوان “شهرمقدس ایران” بر مشهد
  • انتقال آب چشمه گیلاس۸
همچنین بخوانید  ویژگی های قاب موبایل آیفون 13

 

لازم به ذکر است مشهد یکی از معدود شهرهای ایران در زمان صفویه بود که در آن سکه ضرب می‌شد. اما دوران اوج شهر مشهد با روی کارآمدن نادرشاه افشار۹ آغاز شد. وی پایتخت را که در زمان صفویان، اصفهان بود به مشهد انتقال داد و این کار را با هدف استفاده از موقعیت ژئوپلتیکی این شهر انجام داد. نادرشاه یکی از بانیان بزرگ در توسعه‌ی حرم امام رضا به شمار می‌رود. او به شکرانه‌ی یکی از پیروزی‌هایش گلدسته ای طلایی در جنوب صحن انقلاب کنونی و شمال غربی گنبد بنا کرد. در زمان بازگشت از هند، هدایای فراوانی را به حرم عرضه نمود و دستور داد ایوان امیر علیشیر نوایی مجدداً ساخته شود. این ایوان که با الواح زرین پوشیده شده هم اکنون به نام ایوان طلای نادری شناخته می‌شود. سقاخانه‌ی وسط صحن نیز به دستور نادرشاه ساخته شد.

 

پس از نادرشاه و جانشیانش، شاهرخ که آخرین پادشاه افشاریان بود به مدت ۵۰ سال حکومت کرد. دوران سلطنت وی بدون هیچ اقدام و واقعه‌ی خاصی ثبت شده است. در نهایت در سال ۱۲۰۷ هجری قمری آقامحمدخان۱۰ قلمرو شاهرخ را تصاحب و وی را به مرگ محکوم کرد. اعتراض مردم نسبت به واگذاری امتیاز تنباکو و خیزش مردمی در جریان انقلاب مشروطه از مهم‌ترین وقایع دوران قاجاریه در مشهد محسوب می‌شود.

 

ساخت راه آهن و فرودگاه مشهد و همینطور ساخت جاده‌ی جدید به تهران در طول سال‌های ۱۳۲۵ تا ۱۳۴۵ هجری شمسی باعث رونق هرچه بیشتر این شهر شد.

 

تبلیغات

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *