سیستم عامل یا OS چیست؟ انواع سیستم عامل به همراه وظایف ۲۰۲۱

سیستم عامل چیست ؟ در این مقاله با لیست انواع سیستم عامل های دنیا اشنا خواهید شد . هنگامی که کامپیوترها برای اولین بار معرفی شدند ، کاربران با استفاده از یک رابط خط فرمان که نیاز به دستورات (کدنویسی) داشت با آنها ارتباط برقرار می کردند . امروزه تقریباً در هر سیستم از یک سیستم عامل گرافیکی GUI یا (Graphical User Interface) استفاده شده است که استفاده و کارکرد با آن بسیار آسان تر شده است .

سیستم عامل یا Operation System چیست :

سیستم عامل یا OS یک برنامه نرم افزاری است که سخت افزار رایانه را قادر می سازد با نرم افزارهای سیسیتم ارتباط برقرار و کار کند . بدون سیستم عاملها سیسیتم ، برنامه های سیستمی و نرم افزاری بی فایده است . سیستم عامل مدیریت و کنترل سخت افزار و اجرای برنامه ها رو به عهده دارد . یک برنامه سیستمی هست که به محض شروع کار سیستم ، اجرا میشود . برای معرفی و انواع سیستم عاملها با تک تیپ همراه باشید .

چرا باید از سیستم عامل استفاده کنیم؟

یک سیستم عامل مزایای قدرتمندی را برای نرم افزار کامپیوتر و توسعه نرم افزار به همراه دارد. بدون سیستم عامل ، هر برنامه ای نیاز به داشتن رابط کاربری خاص خود و همچنین کد جامع مورد نیاز برای مدیریت کلیه عملکردهای سطح پایین سیستم اصلی ، مانند ذخیره سازی اطلاعات ، رابط های شبکه و غیره دارد.

در عوض ، بسیاری از کارهای معمول مانند ارسال بسته های شبکه یا نمایش متن روی دستگاه خروجی استاندارد ، مانند نمایشگر ، می توانند در سیستم عامل که به عنوان واسطه بین برنامه ها و سخت افزار عمل می کند ، و پردازش می شوند. سیستم عامل روشی سازگار و قابل تکرار برای تعامل برنامه ها با سخت افزار فراهم می کند بدون اینکه برنامه ها نیاز به دانستن جزئیات مربوط به سخت افزار داشته باشند.

نمونه هایی از سیستم عامل های معروف :

• Windows 10 : سیستم عامل سازگار با کامپیوتر و مایکروسافت ویندوز رایج ترین و پرکاربردترین سیستم عامل دنیا است .
• Apple macOS : امروز تنها سیستم عامل سیستم های اپل macOS است.
• Ubuntu Linux : نوع رایج لینوکس است که با رایانه های سازگار با کامپیوتر و IBM استفاده می شود.
• Google Android : سیستم عامل مورد استفاده با تلفن ها و تبلت های سازگار با اندروید .
• iOS : سیستم عامل مورد استفاده در آیفون و آیپد اپل .
• Chromium : سیستم عامل گوگل که در کروم بوک ها استفاده می شود.
• OxygenOS : سیستم عامل اختصاصی گوشی های OnePlus.

تاریخچه سیستم عامل

سیستم عامل برای اولین بار در اواخر دهه ۱۹۵۰ برای مدیریت ذخیره سازی اطلاعات در نوار ساخته شد، آزمایشگاه تحقیقاتی جنرال موتورز اولین سیستم عامل را در اوایل دهه ۵۰ برای IBM 701 خود پیاده سازی کردند. در اواسط دهه ۱۹۶۰ سیستم عامل ها شروع به استفاده از دیسک ها کردند.

در اواخر دهه ۱۹۶۰ نسخه اول سیستم عامل یونیکس ساخته شد، اولین سیستم عامل ساخته شده توسط ایکروسافت DOS بود. در سال ۱۹۸۱ با خرید نرم افزار ۸۶-DOS از یک شرکت سیاتل ساخته شد، سیستم عامل رایج ویندوز امروز برای اولین بار در سال ۱۹۸۵ هنگامی که یک رابط کاربری گرافیکی ایجاد شد و با MS-DOS جفت شد ، به وجود آمد.

انواع و توزیع های سیستم عامل لینوکس :

این نسخه های لینوکس بر پایه های مختلفی عرضه شده است که در ادامه معرفی و انواع سیستم عاملهای لینوکس را آماده کرده ایم :

بر پایه دبین گنو (Debian) :

در سال ۱۹۸۳ با هدف ایجاد یک سیستم‌عامل کامل و آزاد شبه-یونیکس به‌وسیله ریچارد استالمن پایه‌گذاری شد. GNU مخفف بازگشتی «GNU’s Not Unix» است. توزیع های مختلفی دارد :

اوبونتو (Ubuntu) :

اوبونتو سیستم عامل آزاد و منبع باز (اُپن سورس) و یک توزیع لینوکس مبتنی بر دبیان است.

کالی (Kali) :

ساخته شده برای یک سیستم عامل کاملا قابل تنظیم ، مورد استفاده برای آزمایش نفوذ . این سیستم عامل مبتنی بر دبین است و بیشتر توسط کارشناسان امنیتی استفاده می شود ، آموزش نصب سیستم عامل کالی .

ارچ (ArchLinux) :

یک سیستم عامل مبتنی بر لینوکس روسی که برای پاسخگویی به نیازهای ارتش روسیه ، سایر نیروهای مسلح و سازمان های اطلاعاتی ساخته شده است. این سیستم عامل محافظت از داده ها را تا سطح “بالاترین امنیت” در کلاس اطلاعات طبقه بندی امنیت انجام میدهد . این مجوز به طور رسمی توسط وزارت دفاع روسیه ، خدمات فدرال کنترل فنی و کنترل صادرات و خدمات امنیتی فدرال تأیید شده است.

یونیکس بیس:

یک سیستم‌عامل چندوظیفگی و چند کاربره است که در سال ۱۹۶۹ به دست گروهی از کارمندان آزمایشگاه‌های بل متعلق بهشرکت تلفن و تلگراف آمریکا (.AT&T Corp) شروع به توسعه شد.

سولاریس :

نام گونه‌ای از سیستم‌عامل یونیکس است که در ابتدا توسط سان مایکروسیستمز تولید می‌شد. این سیستم در سال ۱۹۹۳ جایگزین سیستم قدیمی‌تر شرکت سان که سان‌اواس نام داشت شد . پس از اینکه شرکت اوراکل در ژانویه ۲۰۱۰ شرکت سان را خریداری کرد ، این سیستم‌عامل در اختیار این شرکت قرار گرفت و در حال حاضر با نام اوراکل سولاریس هم شناخته می‌شود.

بی اس دی :

یکی از مشتقات سیستم‌عامل یونیکس بود که در طی سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۵ در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی توسطگروه تحقیقاتی سیستم‌های کامپیوتری توسعه داده و منتشر می‌شد .

سنت اُس (Centos) :

یک توزیع لینوکس با پشتیبانی جامعه به عنوان نسخه متن باز از RHEL طراحی شده و برای استفاده از سرورها مناسب است .

رد هت (Red Hat) :

تقسیم به لینوکس Fedora Core و Red Hat Enterprise. آخرین نسخه رسمی توزیع ناخوشایند ، Red Hat Linux 9 در مارس ۲۰۰۳ بود .

مینت (Mint) :

لینوکس مینت یکی از محبوب ترین ها در جامعه لینوکس است که به دلیل سهولت در دسترسی و قابلیت استفاده بصری شناخته شده است. این محصول در ۳ نسخه رسمی ، Cinnamon, MATE و Xfce ارائه شده است .

معرفی و انواع نسخه های سیستم عامل های مک:

سیستم عامل مک اواس : یک نوع سیستم‌عامل دارای رابط کاربری است که شرکت اپل آن را توسعه داده است. این سیستم‌عامل که همراه با ارائه اولین مدل مکینتاش عرضه شد تا قبل از نسخه ۷٫۶ با نام «نرم‌افزار سیستم» شناخته می‌شد و از نسخه ۷٫۶ به بعد مک اواس نام گرفت.

• OS X 10 beta: Kodiak – 13 September 2000
• OS X 10.0: Cheetah – 24 March 2001
• OS X 10.1: Puma – 25 September 2001
• OS X 10.2: Jaguar – 24 August 2002
• OS X 10.3 Panther (Pinot) – 24 October 2003
• OS X 10.4 Tiger (Merlot) – 29 April 2005
• [OS X 10.4.4 Tiger (Chardonnay)]
• OS X 10.5 Leopard (Chablis) – 26 October 2007
• OS X 10.6 Snow Leopard – 28 August 2009
• OS X 10.7 Lion (Barolo) – 20 July 2011
• OS X 10.8 Mountain Lion (Zinfandel) – 25 July 2012
• OS X 10.9 Mavericks (Cabernet) – 22 October 2013
• OS X 10.10: Yosemite (Syrah) – 16 October 2014
• OS X 10.11: El Capitan (Gala) – 30 September 2015
• macOS 10.12: Sierra (Fuji) – 20 September 2016
• macOS 10.13: High Sierra (Lobo) – 25 September 2017
• macOS 10.14: Mojave (Liberty) – 24 September 2018
• macOS 10.15: Catalina – 7 October 2019

در سال ۲۰۱۶ ، اپل با Mac OS X به macOS تغییر داد ، که کاملاً در کنار iOS ، tvOS و watchOS قرار دارد ، تصمیم گرفت تا مارک سیستم های عامل خود را متحد کند.

معرفی و انواع سیستم عامل ویندوز :

مایکروسافت سالهاست که درعرضه سیستم عامل حرف اول را میزند ، در ادامه تمام نسخه های عرضه شده مایکروسافت (سیستم عامل ویندوز) آماده شده است .

داس :

اولین نسخهٔ ام‌اس-داس در سال ۱۹۸۱ منتشر شد و شامل هشت نسخهٔ اصلی است. مایکروسافت توسعهٔ آن را در سال ۲۰۰۰ متوقف کرد.سیستم‌عامل تک کاربره و تک کاره با خط فرمانی که در سال ۱۹۸۱ برای کامپیوتر شخصی آی‌بی‌ام و سازگار با آن توسط مایکروسافت منتشر شد. نسخه اصلی DOS توسط یک شرکت کوچک در سیاتل به منظور کارهای آزمایشگاهی ایجاد شده بود.

ویندوز ۱.۰ :

مایکروسافت ، ویندوز ۱.۰ را در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۵ معرفی کرد و در ابتدا با قیمت ۱۰۰.۰۰ دلار فروخته شد.

ویندوز ۲.۰ :

مایکروسافت ، ویندوز ۲.۰ را در ۹ دسامبر سال ۱۹۸۷ عرضه کرد و در ابتدا با قیمت ۱۰۰.۰۰ دلار فروخته شد.

ویندوز ۳.۰ :

مایکروسافت ، ویندوز ۳.۰ در ۲۲ مه سال ۱۹۹۰ عرضه کرد . نسخه کامل ویندوز۳.۰ با قیمت ۱۴۹.۹۵ دلار و نسخه به روز شده ۷۹.۹۵ دلار قیمت گذاری شده است.

ویندوز NT :

ویندوز NT در سال ۱۹۹۱ عرضه شد و در سال های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶ بروز رسانی شد . یک خانواده از سیستم عامل‌های تولید شده توسط شرکت مایکروسافت است  در اصل طراحی شده بود برای برنامه نویسی سطح بالا .

ویندوز ۹۵ :

مایکروسافت ، ویندوز ۹۵ در ۲۴ آگوست سال ۱۹۹۵ منتشر کرد ، در طی چهار روز بیش از یک میلیون نسخه فروخت. و در سال های ۱۹۹۶ و ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹ بروز رسانی شد .

ویندوز CE :

در سال ۱۹۹۶ عرضه شد. سیستم‌عاملی است که شرکت مایکروسافت برای سامانه‌های توکار توسعه می‌دهد . ویندوز سی‌ای سیستم‌عامل و هسته‌ای جدا از نسخهٔ رومیزی ویندوز است، به جای اینکه نسخهٔ تضعیف شده‌ای از ویندوز رومیزی باشد. و در سال های ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹ بروز رسانی شد .

ویندوز ۹۸ :

مایکروسافت ، ویندوز ۹۸ در ژوئن سال ۱۹۹۸ منتشر کرد .و در سال 1999 بروز رسانی شد .

ویندوز ۲۰۰۰ :

در اکتبر سال ۱۹۹۸ ، مایکروسافت اعلام کرد که نسخه های ویندوز NT دیگر پشتیبانی نمی شود و نسخه بعدی ویندوز ۲۰۰۰ خواهد بود. و در سال 2000 بروز رسانی شد .

ویندوز ME :

مایکروسافت ، ویندوز ME یا (Millennium) را در ۱۹ ژوئن سال 2000 منتشر کرد .

ویندوز XP :

در ۲۵ اوکتبر سال ۲۰۰۰ عرضه شد. ویندوز ایکس پی بر روی هسته ویندوز NT و ۲۰۰۰ پایه‌گذاری شد و جانشین دو ویندوز ۲۰۰۰ و ME گردید. و در سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ بروز رسانی شد .

ویندوز سرور ۲۰۰۳ :

مایکروسافت ، ویندوز سرور ۲۰۰۳ در تاریخ ۲۸ مارس ۲۰۰۳ منتشر کرد .

ویندوز ویستا :

در ۳۰ نوامبر سال ۲۰۰۶ عرضه شد . بر روی کامپیوترهای شخصی، رومیزی، Loptop و tablet PC های خانگی و تجاری و مراکز رسانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال ۲۰۰۷ هم بروز رسانی شد .

ویندوز سرور ۲۰۰۸

مایکروسافت ویندوز سرور ۲۰۰۸ را در ۲۷ فوریه ۲۰۰۸ منتشر کرد.

ویندوز ۷ :

در ۲۷ فوریه سال ۲۰۰۹ منتشر شد . ویندوز ۷ برای استفاده در کامپیوترهای شخصی شامل انواع خانگی و اداری تولید شده‌است. این سیستم‌عامل هفتمین نسل از سیستم‌عامل‌های ویندوز می‌باشد و به همین دلیل نام آن را ویندوز ۷ گذاشته‌اند .

ویندوز سرور ۲۰۱۲ :

مایکروسافت ، ویندوز سرور ۲۰۱۲ را در ۴ سپتامبر ۲۰۱۲ منتشر کرد .

ویندوز ۸ :

در ۲۶ اکتبر سال ۲۰۱۲ عرضه شد . ویندوز ۸ برای استفاده در رایانه‌های شخصی، رایانه‌های همراه و تبلت ها تولید شده‌ است .

ویندوز ۸.۱ :

نسخهٔ بعدی ویندوز ۸ بوده.

ویندوز ۱۰ :

در ۲۹ جولای سال ۲۰۱۵ عرضه شد . آخرین نسخه سیستم‌ عامل از خانوادهٔ ویندوز NT شرکت مایکروسافت است و نسخهٔ پس از ویندوز ۸٫۱ بشمار می‌آید.  این سیستم عامل برای رایانه شخصی، لپ تاپ، دستگاه‌های موبایل (تبلت و تلفن هوشمند) و رایانه‌های شخصی یکپارچه توسعه یافته است.

ویندوز ۱۰x :

ویندوز ۱۰X نسخه جدید ویندوز ۱۰ است که برای دستگاه های دارای صفحه نمایش دوگانه مانند Surface Neo آینده مایکروسافت طراحی شده است ، که تعطیلات سال ۲۰۲۰ سال در دسترس خواهد بود. این رابط کاربری اختصاصی را برای این دستگاه ها ارائه می دهد .

ویلز :

یک سیستم عامل برای کامپیوتر کمودور ۶۴ است که تا حدی مبنی بر سیستم عامل گرافیکی قدیمی GEOS است. این سیستم‌عامل توانایی‌های جدیدی به این کامپیوتر اعطا می‌کند: توانایی برای پخش فیلم و موزیک (mp3) و محیط جستجوی اینترنتی گرافیکی (و توانایی‌های محدود سرویس‌دهی) و چند وظیفه‌ای است.

پالم :

در سال ١٩٩۶ به وسیله شرکت پالم برای دستیار دیجیتال شخصی پالم توسعه داده شد. این سیستم عامل با هدف آسان نمود ن ارتباط کاربر از طریق نمایشگر لمسی با رابط گرافیگی طراحی گردید.

انواع سیستم عامل های گوشی :

هنگام خرید گوشی ، سازنده سیستم عامل گوشی نکته مهمی است . اغلب قبل از خرید دستگاه باید در مورد سیستم عامل تلفن همراه مطالعه کنید تا از سازگاری و پشتیبانی از برنامه های تلفن همراه در سال های آینده با خبر شوید .

اندروید

سیستم‌عامل اندروید توسعه یافته توسط گوگل است . که گوگل برای تلفن‌های همراه و تبلت‌ها این سیستم عامل را عرضه می کند ، نسخه فعلی اندروید ۱۰ است که برپایه لینوکس توسعه یافته . همچنین ۸۶ درصد از کاربران از اندروید استفاده می کنند .

ای او اس (iOS)

سیستم عامل ios توسعه یافته توسط اپل است . آیفون در ابتدا برای استفاده در دستگاه های آیفون خود توسعه داده شد. اکنون ، سیستم عامل  iOS در دستگاه های اپل از جمله آیفون ، آیپد ، آیپد ۲ و آیپاد تاچ پشتیبانی می شود ، که در حال حاظر نسخه iOS13 استفاده می شود . همچنین ۱۴ درصد از کاربران از iOS استفاده می کنند

ویندوز فون

سیستم‌ عاملی است که توسط شرکت مایکروسافت برای گوشی‌های هوشمند ساخته می‌شود . ویندوز موبایل سیستم عامل تلفن همراه مایکروسافت است که در تلفن های هوشمند و دستگاه های تلفن همراه استفاده می شود ، دارای صفحه لمسی یا بدون آن. سیستم عامل موبایل مبتنی بر هسته ویندوز CE 5.2 است. در سال ۲۰۱۰ مایکروسافت یک پلتفرم هوشمند جدید با نام ویندوز فون ۷ را اعلام کرد.

سیمبین (Nokia)

شرکت نوکیا آنرا تولید کرده و مخصوص موبایل های نوکیا می باشد .Symbian یک سیستم عامل تلفن همراه است که با هدف امکان ادغام سطح بالا با عملکرد و مدیریت اطلاعات شخصی را فراهم می کند .

یوآی‌ کیو

سیستم‌عامل UIQ با توجه به انعطاف پذیری بالایی که دارد به کارخانه داران این امکان را می‌دهد تا بتوانند گوشی‌هایی با فرمها و ویژگی‌های متفاوت را با استفاده از یک کد برنامه ثابت بسازند و به راحتی آن را با امکانات جدید فیت کنند.

بادا

Bada یک سیستم عامل اختصاصی موبایل سامسونگ است که برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ راه اندازی شد. سامسونگ موج اولین تلفن هوشمندی بود که از این سیستم عامل موبایل استفاده کرد. بادا ویژگی های تلفن همراه مانند چند لمسی ، گرافیک سه بعدی و البته دانلود برنامه ها و نصب را در اختیار شما قرار می دهد .

بلک بری

توسط شرکت بلک‌بری برای تلفن‌های هوشمند بلک‌بری ساخته می‌شود. این سیستم‌عامل از قابلیت چند وظیفگی پشتیبانی می‌کند. سیستم عامل بلک بری یک سیستم اختصاصی موبایل است که توسط Research In Motion برای استفاده در دستگاه های دستی مشهور بلک بری این شرکت ساخته شده است .

MeeGo  توسط (Nokia و Intel)

) یک پروژهٔ موبایل متن باز بر پایهٔ لینوکس است . که در کنگره جهانی موبایل در فوریهٔ سال ۲۰۱۰ توسط اینتل و نوکیا در یک سمینار مطبوعاتی مشترک، معرفی شد. هدف از این پروژه، یکی کردن تلاش‌های سیستم عامل موبلین از شرکت اینتل و سیستم عامل ماامو از شرکت نوکیا در یک پروژه واحد می‌باشد.

پالم

در سال ١٩٩۶ به وسیله شرکت پالم برای دستیار دیجیتال شخصی پالم توسعه داده شد. این شرکت با هدف آسان نمودن ارتباط کاربر از طریق نمایشگر لمسی با رابط گرافیگی طراحی گردید. نسخه های جدیدتر سیستم عامل Palm به درگاه های توسعه ، پردازنده های جدید ، کارت های حافظه خارجی ، بهبود امنیت و پشتیبانی از پردازنده های ARM و تلفن های هوشمند افزوده است. Palm OS 5 به منظور پشتیبانی از طیف گسترده ای از وضوح صفحه نمایش ، اتصالات بی سیم و قابلیت های چندرسانه ای پیشرفته گسترش یافته و به آن گارنت OS گفته می شود .

تایزن

سیستم‌عامل آزاد و متن‌باز برای تلفن همراه است که بر اساس سیستم عامل لینوکس نوشته شده است.این محصول توسط بنیاد لینوکس پشتیبانی می‌شود و توسط انجمن تایزن ارائه شده‌است.

طبقه بندی سیستم عاملها :

• چند کاربره : به دو یا چند کاربر اجازه می دهد همزمان برنامه ها را اجرا کنند. برخی از سیستم عامل ها صدها یا حتی هزاران کاربر همزمان را مجاز می دانند .
• چند پردازش : پشتیبانی از اجرای یک برنامه در بیش از یک پردازنده .
• چند وظیفه ای: اجرای همزمان چند برنامه در یک زمان.
• چند رشته ای : به بخش های مختلف یک برنامه اجازه می دهد تا همزمان اجرا شوند.
• سیستم عاملهای بلادرنگ : فوراً به ورودی پاسخ می دهد مانند سیستم عامل های همه منظوره ،که سیستم عاملهای DOS و UNIX از این نوع نیستند .

به طور کلی ، وظایف سیستم عامل شامل موارد زیر است :

• استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از به هدر رفتن آنها
•  تخصیص و آزاد سازی منابع
• اداره صف ها و زمان بندی استفاده از منابع
•  حساب داری ( Accounting ) میزان استفاده از منابع
•  ایجاد امنیت ( security )
•  ایجاد ، حذف و اداره فرایند ها
•  ایجاد مکانیسم های ارتباط بین فرایند ها و همگام سازی آنها
•  مدیریت فایل ها و پوشه ها
•  مدیریت حافظه های اصلی و جانبی
•  برقراری امکان دسترسی چندتایی ( Multiaccess ) و اجرای هم روند ( Concurrent ) فرایند ها
•  به اشتراک گذاری منابع ( Resource Sharing )
•  تعیین راهکار هایی برای اداره بن بست ( deadlock ) ها
•  جلوگیری از شرایط رقابتی ( Race Condition ) و تداخل یا در هم قفل شدن ( Interlock ) فرایند ها
•  جلوگیری از گرسنگی ( Starvation )

امیدوارم این پست ( معرفی سیستم عامل ) برای شما مفید باشه ، موفق باشید .