دستورات داس چیست و چه مزایا و معایبی دارد ؟
در این مطلب می خواهیم چیستی و ویژگی های DOS را بررسی کرده و با دستورات داس آشنا شویم ، اگر به این مباحث علاقه دارید در ادامه با تک تیپ همراه باشید.
DOS (مخفف Disk Operation System) ابزاری است که به شما امکان می دهد عملکرد یک رایانه شخصی IM را کنترل کنید. DOS نرم افزاری است که برای کنترل سخت افزار نوشته شده است.
این سیستم عامل کاملا با حملات DoS متفاوت است و به دلیل شباهت اسمی که دارند حملات DoS را با حرف میانی کوچک می نویسند ، این داس مخفف Denial Of Service است که به انکار سیستم معروف است اگر قصد شما از ورود به این مطلب آشنایی با حملات انکار سیستم است می توانید مقاله جامع و کامل زیر را مطالعه کنید.
سیستم عاملی که از هارد دیسک اجرا می شود، Disk Operating System یا (D.O.S) نامیده می شود. این همچنین به یک خانواده خاص از سیستم عامل های دیسک معروف به سیستم عامل های دیسک MS-DOS یا مایکروسافت اشاره دارد
هر چیزی که سخت افزار و تجهیزات جانبی کامپیوتر را کنترل کرده و برنامه و عملکردهای آن را مدیریت کند، سیستم عامل نامیده می شود. این سیستم عامل که بر روی هارد دیسک اجرا می شود به عنوان سیستم عامل دیسک شناخته می شود. اولین بار توسط مایکروسافت، معروف به IM PC DOS ، در سال ۱۹۸۱ برای IM توسعه و معرفی شد. و به ترتیپ در سال های بعد داس های زیر معرفی شدند.
- IBM PC DOS – ۱۹۸۱
- DR-DOS – ۱۹۸۸
- ROM-DOS – ۱۹۸۹
- PTS-DOS – ۱۹۹۳
- FREE-DOS – ۱۹۹۸
داس چیست ؟
اگر شما یک محقق کامپیوتر یا توسعه دهنده بک اند هستید که در مورد تاریخچه برنامه نویسی و رایانه های شخصی می آموزید ، احتمالاً با اصطلاح DOS برخورد کرده‌اید، اما نمی دانید دقیقاً چیست؟ و چرا وقتی در مورد کامپیوتر های دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی صحبت می کنیم فقط درباره DOS می شنویم؟
DOS (سیستم عامل دیسک) نوعی سیستم عامل است که از درایو دیسک اجرا می شود. به طور خاص ، DOS به یک سیستم عامل اولیه مبتنی بر خط فرمان اشاره دارد که برای دسترسی ، مدیریت و کنترل هارد دیسک کامپیوتر و اجزای سخت افزاری مانند پردازنده و حافظه استفاده می شود.
این با محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌های امروزی متفاوت است که همگی از رابط کاربری گرافیکی (GUI) به جای خط فرمان استفاده می‌کنند. اما، وجه مشترک سیستم عامل های مبتنی بر DOS و GUI این است که آن ها کلید واداشتن رایانه شما به انجام کاری هستند که می خواهید انجام دهد. این شامل یافتن یک فایل سند شخصی ، آنلاین شدن یا اجرای یک برنامه ریاضی گسترده است.
زندگی قبل از سیستم عامل های رابط کاربری گرافیکی
اگر این مطلب را در یک دستگاه macOS ، ویندوزی ، اندرویدی ، iOS یا لینوکسی مطالعه می کنید ، یعنی از یک سیستم عامل مبتنی بر رابط کاربری گرافیکی استفاده می کنید. این بدان معنی است که می توانید رایانه یا دستگاه خود را از طریق نمایش های بصری مانند نماد ها ، پوشه ها ، منو ها و فایل ها نظارت و کنترل کنید.
اما باور کنید یا نه ، استفاده از کامپیوتر همیشه به این آسانی یا شهودی نبوده است. در سیستم عامل داس ، افراد دستوراتی را برای انتخاب فایل ها و راه اندازی برنامه های ذخیره شده در هارد دیسک رایانه وارد می کردند.
اگر هنوز توانایی کار کردن با سیستم عامل ها با رابط کاربری گرافیکی ندارید بهتر است ابتدا خود را در این زمینه تقویت نموده و سپس پا در مسیر یادگیری داس بگذارید. اگر می خواهید آموزش های حرفه ای ویندوز را مشاهده کنید می توانید از آموزش های جامع فرادرس که برای ویندوزی های ورژن مختلف تهیه نموده است استفاده نمایید. می توانید با کلیک روی لینک زیر به مجموعه آموزش های ویندوز سایت فرادرس دسترسی داشته باشید.
نمونه فرمان دادن با داس
در اینجا نحوه کار با سیستم عامل داس آمده است. فرض کنید که می خواهید برنامه ای را برای پروژه کدنویسی بعدی خود اجرا کنید. این برنامه به عنوان یک فایل بر روی هارد دیسک شما در یک پوشه (یا دایرکتوری) به نام Codecademy ذخیره می شود.
اولین کاری که ممکن است بخواهید انجام دهید این است که دوباره بررسی کنید که فایل وجود دارد. با DOS، شما این کار را با موارد زیر انجام می دهید:
- تایپ کردن یک دستور برای رفتن به دایرکتوری Codecademy.
- دستور دیگری را تایپ کنید تا همه فایل‌های موجود در فهرست Codecademy فهرست شوند.
- هنگامی که تأیید کردید که فایل اسکریپت شما وجود دارد، باید دستور دیگری را برای اجرای برنامه خود تایپ کنید.
همانطور که انتظار دارید، استفاده از DOS کمی شبیه به کدنویسی است. دستورات و ساختارهای نحوی خاصی وجود دارد که برای انجام کارها باید از آن ها پیروی کنید.
سیستم عامل های مبتنی بر داس
اصطلاح “DOS” به مفهوم کلی کنترل یک کامپیوتر از طریق یک سیستم مبتنی بر درایو اشاره دارد. از زمان اولین پذیرش گسترده DOS در دهه ۱۹۸۰، چندین سیستم عامل محبوب مبتنی بر DOS توسعه یافته اند که هر کدام نام خاص خود را دارند. اما همانطور که خواهید دید ، همه این نسخه های DOS ارتباط نزدیکی با هم دارند.
۱- سیستم عامل QDOS و ۸۶-DOS
یکی از اولین سیستم عامل های مبتنی بر داس ، QDOS (سیستم عامل سریع و کثیف)، همچنین به نام ۸۶-DOS شناخته می شود. در سال ۱۹۸۰، مایکروسافت حقوق QDOS / 86-DOS را برای توسعه یک سیستم عامل جدید مبتنی بر DOS که برای اجرا بر روی رایانه شخصی اصلی IM طراحی شده بود، خریداری کرد.
۲- سیستم عامل PC DOS یا MS- DOS
زمانی که IM با مایکروسافت قرار دادی برای توسعه یک سیستم عامل برای رایانه های شخصی جدید خود منعقد کرد، مایکروسافت هنوز با سیستم عامل QDOS / 86-DOS کار می کرد و نتیجه گرفتند یک سیستم عامل انحصاری IM به نام PC DOS بسازند. مایکروسافت هرگز IM PC DOS را نفروخت و در عوض مجوز آن را صادر کرد. بنابراین ، IM به ازای هر رایانه شخصی فروخته شده با نصب PC DOS، حق امتیازی به مایکروسافت پرداخت کند.
مزایا و معایب داس
مزایا به شرح زیر است :
- ما دسترسی مستقیم به سیستم عامل و سخت افزار زیرین آن داریم.
- به خاطر اندازه کم ” boot ” ، بسیار سریع تر از هر نسخه ویندوزی است. بنابراین، در یک سیستم کوچکتر نیز اجرا خواهد شد.
- این سیستم عامل بسیار سبک است ، بنابراین به سخت افزار قوی نیاز نخواهد داشت.
- برای ایجاد راه حل هایی برای مدیریت / اداره سیستم MS و برای ترکیب برنامه ها خوب است.
علاوه بر مزایایی که دارد، معایب زیادی نیز دارد که در زیر به آنها اشاره می کنیم :
- هیچ چند وظیفه ای توسط سیستم عامل پشتیبانی نمی شود.
- مشکل در دسترسی به حافظه هنگام آدرس دهی بیش از ۶۴۰ مگابایت رم.
- سطوح وقفه برای سخت افزار باید توسط خودمان مدیریت شود.
- سیستم عامل از سفارش خودکار IRQ پشتیبانی نمی کند.
نمای کلی MS-DOS و دستورات داس
در زیر لیست کاملی از هر یک از دستورات خط فرمان MS-DOS و Windows فهرست شده که با توضیح مختصری بیان شده است. این لیست شامل تمام دستورات موجود است ، به این معنی که ممکن است همه دستورات با نسخه MS-DOS یا ویندوز شما کار نکند و مربوط به سیستم عامل های دیگر باشد.
| نوع ( Type ) | توضیحات | دستورات داس ( Command ) |
| File | عملکردهایی را تعریف کنید که گرافیک صفحه را تغییر می دهند، حرکت مکان نما را کنترل می کنند و کلیدها را مجدداً تخصیص می دهند. | ansi.sys |
| External | باعث می شود MS-DOS در هنگام ویرایش یک فایل یا اجرای یک فرمان ، دایرکتوری های دیگر را جستجو کند. | append |
| External | مشاهده، افزودن و حذف اطلاعات arp از دستگاه های شبکه | arp |
| External | حرف درایو را به یک کاراکتر جایگزین اختصاص دهید | assign |
| Internal | مشاهده associations | assoc |
| External | زمان بندی برای اجرای دستورات یا برنامه ها | at |
| Internal | فهرست اتصالات و آدرس‌های قابل مشاهده توسط Windows ATM Call Manager | atmadm |
| External | نمایش و تغییر ویژگی های فایل | attrib |
| Recovery | یک دستور Recovery Console که یک سری دستورات را روی یک فایل اجرا می کند. | batch |
| External | تغییر ذخیره اطلاعات پیکربندی بوت | bcdedit |
| Recovery | دستور Recovery console که اجازه مشاهده ، اصلاح و بازسازی فایل boot.ini را می دهد | bootcfg |
| External | تکمیل صفحه کلید بین المللی و اطلاعات مجموعه کاراکتر ها | chcp |
| Internal | تغییر رنگ پیش زمینه و پس زمینه پنجره MS-DOS | color |
| Internal | حذف کردن یک یا چند فایل | del |
این دستورات تنها تعدادی از دستورات داس بودند که در بیشتر سیستم عامل های مبتنی بر داس استفاده می شوند. اگر قصد دارید تا بصورت کامل با این دستورات به صورت آموزش ویدیویی آشنا شوید به طوری که به عنوان یک متخصص داس بتوانید دستورات خط فرمان را بدون صرف زمان اجرا کنید.
در زیر یکی از بهترین آموزش های دستورات خط فرمان که همان CMD نامیده می شود را برایتان قرار دادیم تا بتوانید با این آموزش سایت فرادرس به صورت حرفه ای دستورات داس را روی سیستم عامل خود اجرا کنید.
در این آموزش ابتدا با محیط برنامه سی ام دی آشنا خواهید شد و سپس فرامین و دستورات داس به همراه کاربرد های آن و نحوه استفاده از آن ها آموزش داده شده است. سپس در فصل های بعدی ، دستورات پیشرفته خط فرمان ، ترفند های کاربردی و سپس دستورات مربوط به شبکه توضیح داده شده است. پس با این آموزش بدون نیاز به آموزش تکمیلی می توانید از صفر تا صد دستورات داس را بیاموزید و به راحتی از آن ها استفاده نمایید.
