کلسترول خوب و کلسترول بد در بدن به چه معناست؟

حتماً تاکنون بارها آزمایش CBC انجام داده‌اید. این آزمایش خون متشکل از فاکتورهای آزمایشی متعددی است و بخش‌های متفاوتی دارد. HDL و LDL از جمله فاکتورهایی هستند که در این آزمایش مورد بررسی قرار می‌گیرند. شاید این سوال برای شما مطرح شده باشد که HDL چیست، LDL در آزمایش خون نشان دهنده چیست و سطح آن چه تاثیری بر سلامت بدن دارد. آزمایش HDL و آزمایش LDL از جمله فاکتورهایی هستند که سطح چربی خون را بررسی می‌کنند.

این دو آزمایش کمک می‌کنند که سطح چربی خوب و بد خون را مورد بررسی و کنترل قرار دهید. همانطور که می‌دانید چربی خون بد در صورت افزایش می‌تواند زمینه‌ساز بروز بسیاری از بیماری‌ها بویژه بیماری‌های قلبی عروقی شود.

HDL چیست؟

اگر تفاوت بین HDL و LDL را نمی‌دانید و بطور کلی از اصطلاح کلسترول خون واهمه دارید، بهتر است ابتدا بگوییم که HDL چیست؟ HDL یا لیپوپروتئین پرچگال وظیفه حمل و منتقل کردن کلسترول از سلول‌ها به کبد را دارد. همچنین این چربی به خروج مواد زائد از بدن کمک می‌کند. بخاطر عملکردی که HDL دارد از آن بعنوان کلسترول خوب یاد می‌کنند. افزایش سطح این چربی خون هیچ عیبی ندارد و در مقابل هرچه میزان آن بیشتر باشد بهتر خواهد بود.

LDL چیست؟

یکی از فاکتورهایی که در آزمایش CBC مورد بررسی قرار می‌گیرد و بخشی از آزمایش خون محسوب می‌شود، آزمایش LDL است. LDL در آزمایش خون سطح لیپوپروتئین کم چگال را نشان می‌دهد. این لیپوپروتئین وظیفه انتقال کلسترول به سلول‌ها را برعهده دارد. در مقایسه با آزمایش HDL اگر نتیجه آزمایش LDL سطح بالایی را نشان دهد خبر خیلی خوبی نیست.

زمانی که گزارش می‌شود LDL در آزمایش خون بالاست یعنی سطح کلسترول بیش از نیاز سلول‌هاست. وقتی کلسترول بیش از نیاز سلول‌ها باشد، مازاد آن بر روی جداره‌های سرخرگ‌ها رسوب خواهد کرد. به همین علت است که از LDL به بعنوان کلسترول خون بد یاد می‌شود. خوب است بدانید که رسوب کلسترول بر روی دیواره سرخرگ‌ها و عدم کنترل و کاهش آن سبب بروز بیماری‌های سرخرگی می‌شود و ریسک حمله قلبی را افزایش می‌دهد.

آزمایش تری گلیسیرید

در کنار بررسی سطح LDL در آزمایش خون و آزمایش HDL، آزمایش تری گلیسیرید نیز انجام می‌گیرد. این فاکتور به بررسی عملکرد متابولیک می‌پردازد. اگر سطح تری گلیسیرید افزایش پیدا کند، فرد بیش از هر زمانی در معرض ابتلا به بیماری‌های جدی همچون دیابت، کبد چرب و عروق کرونری قرار می‌گیرد. البته دلیل اینکه آزمایش HDL، آزمایش LDL و کلسترول تام نیز در کنار این فاکتور مورد بررسی قرار می‌گیرند این است که، آن‌ها نیز در بروز بیماری عروق کرونری موثر هستند.

دلیل افزایش کلسترول چیست؟

اگر سطح LDL در آزمایش خون بالا باشد به این معناست که کلسترول بد بیش از حدود نرمال است. عمده دلایلی که سبب می‌شوند آزمایش LDL سطح غیرطبیعی از کلسترول را نشان دهد به قرار زیر هستند:

استعمال دخانیات

شاید شما مواد غذایی خیلی چرب و فست فودی نخورید اما پس از انجام آزمایش HDL و آزمایش LDL متوجه سطح بالایی از LDL در آزمایش خون شوید. خوب است بدانید که سیگار حاوی ماده‌ای به نام آکرولئین است که جلوی انتقال کلسترول توسط HDL به کبد را می‌گیرد. به همین علت است که بیشتر افراد سیگاری در دوره‌ای از عمر خود با مشکل افزایش سطح LDL و تصلب شرایین رو به رو می‌شوند.

چاقی مفرط

 افرادی که دچار چاقی و اضافه وزن هستند نسبت به گروه‌های دیگر بیشتر در معرض خطر افزایش چربی خون بد هستند. ضمناً در این افراد تری گلیسیرید نیز بیشتر و سطح HDL یا چربی خوب کمتر است.

عدم فعالیت بدنی

 بی تحرکی، ورزش نکردن و از انجام فعالیت‌های روزانه سر باز زدن خود عامل مهمی جهت افزایش کلسترول بد است.

بیماری‌های کلیوی و کبدی

کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم

مصرف مواد غذایی حاوی چربی بالا

عوامل غیر قابل کنترل افزایش کلسترول خون

گاهی سطح HDL بدون آن که فرد سبک زندگی غلطی داشته باشد کاهش پیدا می‌کند و ممکن است این سوال مطرح شود که دلیل کاهش سطح HDL چیست؟ در مواردی نیز فرد با همان شرایط پس از آزمایش متوجه سطح بالای LDL در آزمایش خون می‌شود. در چنین مواقعی دلایل متغیر نیستند و در حقیقت افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب به دلایل ثابت وابسته است.

اگر آزمایش HDL و آزمایش LDL سطح بحرانی را نشان دهند و دلیل بروز اختلال یکی از موارد زیر باشد لازم است فرد مراقبت بیشتری کند، چراکه این افراد به طور طبیعی در معرض سکته مغزی و حمله قلبی قرار دارند:

• اگر در خانواده شما کسانی در سنین پایین دچار سکته مغزی و بیماری کرونری قلبی شدند.
• چنانچه افرادی از خانواده شما مبتلا به بیماری‌های مرتبط با کلسترول باشند.
• هایپرکلسترولمی فامیلی: این عارضه به معنای چربی خون ارثی است. این افراد از وقتی که متولد می‌شوند، کلسترول خونشان بالاست و به همین علت از سنین پایین از بیماری کرونری قلب و تصلب شرایین رنج میبرند.
• جنسیت: بانوان کمتر از مردان در معرض بروز حمله قلبی قرار دارند.
• سن: با افزایش سن احتمال تصلب شرایین افزایش پیدا می‌کند.
• نژاد: خوب است بدانید که برخی از نژاد‌ها همچون سریلانکایی، پاکستانی و هندی بیش از دیگر اقوام در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی قرار دارند.

رژیم غذایی مناسب برای کنترل کلسترول

اگر آزمایش خون شما سطح بالایی از LDL و سطح پایینی از HDL را نشان دهد، بهتر است بدانید که راه حل افزایش HDL چیست و چگونه می‌توانید سطح LDL در آزمایش خون را به حالت عادی برگردانید. در صورتی که آزمایش HDL و آزمایش LDL شما سطوح غیرطبیعی را نشان دهد پزشک ضمن درمان دارویی توصیه می‌کند از یک رژیم غذایی متناسب با وضعیتتان پیروی کنید.

• بیشتر ماهی‌های روغنی همچون سالمون مصرف کنید. این ماهی‌های حاوی امگا ۳ هستند، سطح HDL را افزایش می‌دهند و سبب کاهش تری گلیسیرید می‌شوند.
• اگر آزمایش LDL شما سطح بالایی را نشان می‌دهد مواد غذایی مثل سویا که سبب کاهش LDL می‌شوند مصرف کنید.
• برای افزایش سطح HDL مواد غذایی کم کربوهیدرات میل کنید.
• برای اینکه کلسترول بد را کاهش دهید مصرف گوشت قرمز را کم کنید و در عوض بوقلمون، ماهی و مرغ میل کنید.
• سیگار نکشید، چراکه با ترک آن شاهد افزایش میزان HDL خون خواهید بود، از طرفی LDL نیز کاهش پیدا می‌کند.
• در کنار رژیم غذایی فعالیت بدنی منظم و کافی را فراموش نکنید.

آزمایش کلسترول در منزل با هومکا

شما می‌توانید جهت انجام آزمایش HDL و LDL در منزل بمانید و نمونه‌گیری را در منزل انجام دهید. برای اینکار کافیست به سایت هومکا به آدرس www.homeca.ir مراجعه نمایید و یا با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ هومکا تماس بگیرید. این مرکز ضمن ارائه خدمات نمونه‌گیری در منزل، خدمات دیگری همچون تفسیر آزمایش و ویزیت پزشک متخصص را نیز ارائه می‌کند.بهتر است بدانید که مجموعه هومکا تمامی خدمات خود را در شهرهای تهران، مشهد، کرج، رشت، تبریز، شیراز و اصفهان ارائه می‌دهد.